Aktualno
ПАРИ АНАЛИЗА: АКТИВНОТО НАСЕЛЕНИЕ СЕ „ТОПИ“ – За 10 години загубени 166 илјади лица или население колку за три града
Замислете дека сосема се испустени Куманово, Струга и Богданци. Или Битола, Гостивар и Гевгелија. Можеби скопските Аеродром, Центар и Ѓорче Петров? Заминале сите, до последниот.
Тешко е да се замисли, но бројот на жителите од посочените примери соодветствува на разликата помеѓу активното население во 2024 и 2014 година. Овој дел од популацијата, кој ја претставува работната сила, за една деценија е намален за 166.219 лица. Македонија го плаќа данокот на погрешните политики во сите општествени сегменти, кои на големо се рефлектираат во демографските движења.
Според последните податоци што неодамна ги објави Државниот завод за статистика, на кои се базира и анализата на порталот Пари, активното население минатата година броело 792.779 лица. Вработени се 694.506, невработени – 98.273 лица.
„Ова што денес се случува од аспект на наталитетот, морталитетот, активното население, пензионирањето итн, тоа е резултат на изминатите повеќе од две децении. Сега дојде резултатот. Се намалува населението. Тие над 160 илјади што ги нема, тие сега требаше да работат. Тоа е работна сила на возраст помеѓу 25 и 40 години“, вели социологот, професор д-р Илија Ацески.
Како главна причина го посочува иселувањето, кое се случува поради тоа што за младите Македонија е неперспективна земја.
„Иселувањето, пред сѐ. Вториот момент – долги години наназад се намалува бројот на новородени, односно опаѓа наталитетот. За сметка на тоа се зголемува возрасната граница. Тоа е знак дека Македонија е во земјите, во онаа група со старо население. Просечната возраст на населението е некаде 40 години, што не е воопшто добро кога зборуваме за активно население кое треба да создава, да работи. Сето тоа е разултат на изминатите две-три децении, без разлика кој бил на власт, бидејќи немаме здрава елементарна демографска политика. За мене тоа значи, пред сѐ, како еден поголем дел од тие млади луѓе да се задржат во Македонија, тука да ја видат својата перспектива. Да почнат да работат и да создаваат нова вредност“, дециден е професорот.
ЗА 10 ГОДИНИ МИНУС 170.536 НЕВРАБОТЕНИ
Статистичките показатели не се оптимистички. Стапката на активност е 52,3 проценти и е пониска од таа што ја одразува состојбата од пред десет години (57,3%).
Целиот текст прочитајте го на: pari.com.mk
ХРВАТСКА БАРА 70 ИЛЈАДИ СЕЗОНЦИ: Платите во туризмот најчесто под државниот просек, ама мајсторите во струката може да заработат и до 3.000 евра
Хрватска годинава ќе има потреба од околу 70.000 сезонски работници во туризмот. Сепак, работодавачите ќе најдат само мал дел на домашниот пазар на труд. За да обезбедат работна сила нудат и повисоки плати.
Секој месец се појавуваат стотици огласи за вработување во секторите туризам, угостителство и малопродажба. Се одржа и настанот Денови на туризмот.
Сезонските работници се многу полесно достапни за оние кои работат во текот на целата година. Сепак, помалите работодавачи во туристичките места се свесни дека секоја сезона се соочуваат со нови предизвици.
Некои од тие работници од претходната година може да се пензионираат во следната година, некои квалитетни работници ќе останат. Но, сепак останува голем број кој треба да се бара од почеток секоја година. Прилично е тешко, мора да бараме работници од други земји, изјави Анита Периш, управител на сместувачкиот објект.
Со обезбедување подобри услови за работа, пред се со зголемување на платите, работодавачите се обидуваат навреме да ја обезбедат потребната работна сила.
Проблемот со сезонската работна сила од година во година е се поизразен, но се уште нема квалитетно решение. Само големите работодавачи во туризмот, кои работат цела година, можат донекаде да задржат квалитетен кадар.
Сигурно ќе биде потребна работна сила и во Кварнер. Зголемување на бројот на пристигнувања и ноќевања има во првите три месеци од годинава, а деновиве во Кварнер веќе имало околу 10 илјади гости. На Лошињ викендов имаше над илјада гости, главно поврзани со велосипедската трка и регатата што ја имавме. Спортските настани и конгреси се во суштина главната причина за пристигнувањето во овој период од годината.
Според резервациите во овој прв дел од годината, во резервации сме подобри за околу 15 проценти. А што се однесува до главната туристичка сезона, можеме да кажеме дека дефинитивно ќе го повториме минатогодишниот резултат. Најавите се доста добри, особено од пазарите во Унгарија, Полска, Србија и САД, изјави Далибор Цвитковиќ, директор на туристичкиот одбор во Мали Лошињ, при гостувањето на главната информативна програма на ХТВ.
Кога станува збор за работната сила, тој вели: Како и повеќето дестинации, секако, проблемот е работната сила. Околу 80 отсто од нашата работна сила доаѓа од работници кои претходните години биле на Лошињ. Тие се претежно од земјите од поранешна Југославија. Но, ова продолжено сезонско вработување ни го олеснува и пристапот до работната сила. Веќе не бараме работна сила за неколку месеци, туку за период од седум до осум месеци. Што се однесува до Лошињ, ни е обезбедена работна сила за оваа сезона, истакна тој.
Она што може да ја отежне потрагата по идеална сезонска работа е фактот што повеќето онлајн огласи не го наведуваат износот на платата, туку потенцијалниот работодавач само наведува дека на вработените им се нудат стимулативни бенефиции. Исто така, треба да се напомене дека некои работодавци нудат можност за дополнителни награди и бонуси, па крајната плата може да биде повисока од онаа наведена во огласот. Треба да се има на ум дека многу работодавци кои бараат сезонски работници нудат и платено сместување, што исто така може да влијае на одлуките на работниците при изборот на работа.
КАКВИ ПЛАТИ СЕ НУДАТ ВО ТУРИСТИЧКИОТ СЕКТОР?
Гледајќи ги огласите објавени на популарните огласи, може да се види дека платата значително варира и зависи од локацијата и долгогодишното искуство. Сепак, многу работодавци нудат плати кои се дури и под натпросечните, иако е познато дека сезонската работа во туристичкиот сектор е особено исцрпувачка.
На пример, за сезонски работник во ресторан, еден работодавач нуди 1.180 евра со вклучени сите поволности. Станува збор за стартната позиција. Во неколкуте огласи за келнери откривме дека наведени плати, приходите се движат од 1.300 до 1.500 евра. Асистентите во кујната може да очекуваат да заработат околу 1.200 евра, додека независните готвачи можат да сметаат на заработка помеѓу 1.800 и 2.500 евра. Повеќето огласи за собарки што ги најдовме нудат плати меѓу 1.100 и 1.300 евра.
Треба да се нагласи дека бројките во голема мера зависат од локацијата. На пример, огласите со наведената плата што ги најдовме, барајќи сезонски работници на Хвар, нудат помалку конкурентни услови од другите популарни туристички локации. Иако Хвар важи за еден од најскапите острови во Хрватска, платите што ги нудат работодавците на сезонските работници не ја одразуваат оваа слика.
На пример, на Хвар, на производителот на пица и готвач му се нуди плата од само околу 1.200 евра, додека на Крк, мајстор на пица може да заработи од 2.500 до 3.000 евра. И други локации нудат плата од најмалку 2.000 евра за пица мајстори. На келнерите на Хвар им се нуди плата од 1.000 до 1.200 евра, а на собарките од 1.000 до 1.150 евра. Нагласуваме дека се работи за огласи на кои е нагласена платата и дека потенцијалните вработени секако можат да најдат значително подобри услови и подобра заработка на Хвар.
Како што е наведено на порталот Moja plaća, опсегот на платите во туризмот и угостителството обично варира помеѓу 805 и 1.654 евра, но највисоката просечна реална плата е уште поголема. Со колективниот договор за угостителството, кој стапи на сила во мај минатата година, минималната плата во угостителството ја зголеми во просек за 17 отсто. Тоа значи дека е договорено зголемување на бруто платата за 20 отсто за чистачки, собарки, сервери, портири, носители на багаж или собарки, помошници келнери, помошници готвачи, помошници-рецепционери, помошници слаткарници и слично, и тоа во износ од 840, односно 850 евра. За келнери, готвачи, слаткарници и рецепционери договорена е сума од 880 евра, а за келнери специјалисти, готвачи специјалисти и слични професии е договорена минимална плата од 980 евра, соопшти Конфедерацијата на независни синдикати на Хрватска (СССХ).
ТРЕТИНА ОД КОМПАНИИТЕ СЕ ПОТПИРА НА СТРАНСКИ РАБОТНИЦИ
Речиси една третина од компаниите (31%) според истражувањето на Хрватската стопанска комора вработуваат странски работници, пред сè во занаетчиството и стручните занимања.
Најголемите предности на странските работници се полесното пополнување на работните места, додека предизвици се дополнителните трошоци и интеграцијата.
Новиот Закон за странци треба да ги поедностави административните процеси и да овозможи полесно вработување на странците. Се очекува да се зголеми потребата од странски работници, особено во градежништвото, туризмот и трговијата.
Законот воведува ограничување на бројот на странски работници во споредба со домашните работници и обврска за обезбедување сместување. Работодавците го поздравуваат продолжувањето на дозволите за престој и работа, но се загрижени за несигурноста што може да ги донесе сè уште неуредните регулативи. Исто така, беше нагласена важноста од подобро информирање и координација со институциите за да се олесни целиот процес на вработување странски работници.
Европа го гради најдолгиот подморски тунел во светот: Проектот вреден 7 милијарди евра ги поврзува Данска и Германија
Еден од најамбициозните инфраструктурни проекти во Европа е во тек во јужна Данска – изградбата на тунелот Фемарнбелт, кој ќе ги поврзе Данска и Германија под Балтичкото Море.
Овој тунел долг 18 километри ќе биде најдолгиот потопен тунел во светот, надминувајќи ги сите досегашни рекорди.
Четири ленти за автомобили и две железнички пруги Тунелот Fehmarnbelt ќе го поврзе данскиот град Rødbyhavn на островот Lolland со Puttgarden на германскиот остров Fehmarn. Тунелот ќе има четири ленти за патен сообраќај и двојна железничка пруга, која ќе му овозможи на автомобилот да помине за само 10 минути, додека патувањето со воз ќе трае само 7 минути.
Овој инфраструктурен проект се очекува значително да го скрати времето на патување меѓу Копенхаген и Хамбург – од речиси пет часа на само два и пол часа – и на тој начин да ја подобри поврзаноста меѓу Скандинавија и Централна Европа. Ова отвора нови можности за развој на трговијата, туризмот и мобилноста на работната сила.
Вредност на инвестиции и рок на изградба
Вкупната вредност на проектот се проценува на повеќе од 7 милијарди евра. Најголем дел од средствата се обезбедени од Данска, со значителна финансиска поддршка од Европската Унија, која го идентификуваше овој проект како еден од приоритетите во рамките на Трансевропската транспортна мрежа (TEN-T).
Изградбата започна во 2020 година на Данска, а во 2021 година на германска страна. Предвидено е тунелот да биде завршен и отворен за сообраќај до 2029 година. Иновативна технологија и заштита на животната средина Тунелот се гради со методот на потопени елементи – големи бетонски сегменти се однапред изработени, а потоа се спуштаат во ров ископан на морското дно. Овој метод овозможува прецизна и ефикасна градба, но бара ригорозни мерки за заштита на животната средина.
Посебно внимание е посветено на заштитата на морскиот екосистем – вклучувајќи мерки за намалување на бучавата за време на изградбата, како и за зачувување на чувствителните живеалишта.
Контроверзи и предизвици
И покрај бројните предности, проектот предизвика и одредени контроверзии. Активистите за заштита на животната средина и некои локални заедници изразуваат загриженост за потенцијалните негативни последици за природата и економијата – особено кога станува збор за превоз со траект, кој тунелот практично ќе го замени.
Дополнително, проектот се соочува со предизвици во координацијата меѓу данските и германските власти, како и во синхронизирањето на изградбата на придружната инфраструктура.
Тунелот Фемарнбелт претставува еден од клучните центри на идната европска транспортна мрежа. Со очекуваните долгорочни економски придобивки, овој потфат симболизира нова фаза во поврзувањето на северот и југот на Европа – побрзо, поефикасно и поодржливо.
Плаќаат 5.000 евра за 10 дена лежење во кревет? Можно е
Од волонтерите се бара да лежат на воден кревет 10 дена, проектот е дел од истражувањето за тоа како вселенските летови влијаат на човечкото тело.
Европската вселенска агенција (ESA) им плаќа на волонтерите 5.000 евра за 10-дневен експеримент во кој треба само да лежат во кревет. Тоа е трета фаза од експериментот во вселенската клиниката Медес во Тулуз, Франција.
Волонтерите беа замолени да лежат 10 дена на воден кревет за да се реконструираат „некои од ефектите на вселенските летови врз телото“.
„За време на експериментот „Vivaldi III“, 10 волонтери лежат во контејнери слични на када покриени со водоотпорна ткаенина“, соопшти ЕСА.
„Волонтерите се потопени над торзото и ги држат рацете и главата над вода, што создава чувство на лебдење без физичка поддршка – нешто слично на она што го чувствуваат астронаутите додека се на Меѓународната вселенска станица“, објаснија тие.
За паузите во бањата, волонтерите привремено се префрлаат во инвалидска количка, така што нивната опуштена положба постојано се одржува.
Што се однесува до оброците, тие се обезбедени со пловечка даска и перница за вратот. За да не се чувствуваат осамено, им е дозволено да ги користат своите телефони.
По 10 дена, волонтерите ќе мора да поминат петдневно закрепнување и симулација за слабеење. Дополнително, 10 дена по станувањето ќе треба да дојдат на уште еден преглед.
Реакцијата на човечкото тело
Експериментот е дизајниран да го разбере механизмот на адаптација на телото на вселенската средина, да се подготви за лет во вселената и да развие превентивни мерки за најдобро да се обезбеди здравјето и перформансите на астронаутите.
Покрај тестот за „суво потопување“, научниците спроведуваат и паралелен десетдневен експеримент со главата надолу во фаза на мирување во кревет, кој вклучува 10 машки испитаници.
„Со продолжување на времетраењето на „сувото потопување“ и споредувајќи го со одмор во кревет, го подобруваме нашето разбирање за тоа како овие случаи симулираат живот во вселената, различните физиолошки ефекти и како тие се надополнуваат еден со друг“, рече Ана-Кетрин Власил, лидер на тимот.
Регрутирањето на волонтери за „Vivaldi III“ започна минатата година. Субјекти можеле да бидат само мажи на возраст од 20 до 40 години кои ги исполнувале условите за експериментот. Тие, исто така, мораа да бидат високи помеѓу 1,65 и 1,80 m со индекс на телесна маса (BMI) помеѓу 20 и 26 и без алергии или ограничувања во исхраната.
Човек заработува 100.000 долари месечно од анти-Илон Маск налепници за сопствениците на Тесла
Сопствениците на автомобили Тесла кои не се задоволни од поврзаноста на нивните возила со Маск, но не можат или не сакаат да ги продадат, пронајдоа нов начин да го изразат своето мислење: впечатливи налепници на браниците.
Налепниците кои го критикуваат Маск и неговата улога во таканаречениот „Оддел за владина ефикасност“ (DOGE) во администрацијата на Доналд Трамп станаа исклучително популарни во последниве месеци. А Метју Хилер (47) е еден од оние кои профитирале од овој тренд.
Хилер веќе продаваше налепници на Etsy, Amazon и eBay како споредна работа. Тој почна да продава налепници со тема Тесла во јануари 2023 година, а оние со слогани како „Го купив ова пред Илон да полуди“ станаа бестселери. Некои денови продава налепници во вредност од 4.500 долари.
Тој нашол инспирација во сопствените дилеми додека размислувал за купување на Тесла во 2023 година. Тој бил заинтересиран за електрично возило, но, како што вели, „целата врева“ околу купувањето на Твитер од страна на Маск во октомври 2022 година влијаела на неговата одлука, пишува Market Watch.
„Решив да не го поддржувам овој човек“, рече Хилер, „и мислев дека мора да има и други луѓе кои купиле Тесла пред да видат што се случува и сега сакаат да се дистанцираат од него“.
Така, тој додаде налепница против маска во неговата продавница Etsy, каде што претходно продаваше налепници со риби со хумористични пораки. Продажбата на налепници против Маск набрзо вртоглаво порасна.
„Ова беше целосно органско“, вели Хилер. „Мислев: Ќе ја направам оваа налепница, ја немав видено никаде на пазарот, не знаев како луѓето ќе ја најдат во продавница за рибни налепници на Etsy. Неколку месеци подоцна, почнав да се појавувам во пребарувањата, некои објави на социјалните мрежи станаа вирални и нештото експлодираше.
Хилер сега заработува шестцифрени суми месечно продавајќи ги налепниците, кои чинат помеѓу 6 и 10 долари, главно преку Амазон.
„Само Amazon донесе 89.000 долари во последните 30 дена. А кога ќе ги додадеме Etsy и eBay, сумата е значителна“.
„Моментот кога Маск првпат стапна на сцената со Трамп беше голема пресвртница. Тогаш интересот вртоглаво порасна“, вели Хилер. „Денот откако Трамп победи на изборите, имаше уште еден огромен скок во продажбата. А потоа, кога контроверзниот поздрав на Маск стана вирален околу инаугурацијата, продажбата се подигна од 300 до 500 налепници дневно преку ноќ“.
Сепак, иако шест цифри месечно изгледаат импресивни, Хилер истакнува дека голем дел од профитот оди на надоместоците што ги наплаќаат платформите за продажба.
Денарот станува популарен за штедење – еве што велат експертите
Во последните месеци се забележува тренд на зголемено штедење во домашната валута, наспроти традиционалната практика на чување заштеди во евра.
Според податоците од финансиските институции, депозитите во денари бележат значителен раст, додека штедењето во евра е во стагнација или дури и во благ пад.
Зголемени каматни стапки како главен фактор
Економистите оваа промена ја припишуваат пред сè на поволните каматни стапки кои банките ги нудат за депозитите во денари.
Финансиските аналитичари велат дека во последната година, каматите на денарските депозити се значително повисоки во споредба со девизните.
„Банките во моментов нудат камати од 2% до 3% за орочени денарски депозити, додека за штедење во евра тие изнесуваат само 0.5% до 1%. Ова е клучна причина зошто граѓаните се одлучуваат да ги чуваат своите пари во домашната валута“ објаснуваат експертите.
Покрај тоа, стабилноста на денарот игра значајна улога во зголемената доверба.
Народната банка со години одржува стабилен курс на денарот во однос на еврото, што дополнително ги мотивира штедачите.
Инфлацијата и сигурноста на домашната валута
Друг важен фактор е забавувањето на инфлацијата. Минатата година, граѓаните беа загрижени за порастот на цените, што ги натера да бараат посигурни начини за чување на своите средства.
Сепак, со стабилизацијата на пазарот, довербата во домашната валута повторно се враќа.
„Минатата година повеќе размислував за заштеда во евра, бидејќи не знаев што ќе се случи со цените. Но, сега кога работите се стабилизираа, решив да ги чувам парите во денари, бидејќи добивам повисоки камати”, вели Ангелина Дојчиновска, долгогодишна штедачка.
Доверба во македонскиот финансиски систем
Дополнителен аспект кој придонесува за оваа промена е зголемената доверба во банкарскиот сектор.
Банките нудат разни погодности за штедачите, вклучувајќи безбедни депозити и гаранции.
Народната банка, исто така, преку своите политики, активно работи на зајакнување на финансиската стабилност.
„Граѓаните ја следат состојбата и сè повеќе сфаќаат дека домашниот банкарски систем е сигурен. Регулативите се јасни, гаранциите за депозитите се стабилни, а тоа ги охрабрува луѓето да ги чуваат парите дома, наместо да размислуваат за евра“, велат финансиските консултанти со коишто разговаравме.
Годинава на одмор во Грција ќе се патува по старо, дозвола за влез ќе се вади дури од 2027 година
Според Генералниот директорат за миграција и внатрешни работи на ЕУ, ЕТИАС системот, преку кој ќе се добива дозволата за влез во ЕУ со плаќање седум евра, се очекува да биде готов дури во последниот квартал на 2026 година, а нема да стане задолжителен до крајот на 2027 година, пренесува „Шенген њуз“.
Годинава на одмор во Грција и во другите земји на Европската Унија ќе патуваме без пречки. Така би требало да биде и наредната, зашто според најновите информации од веб-страницата „Шенген њуз“, новите системи за проверка на патниците кои не се од земјите на Унијата – ЕЕС и ЕТИАС би се вовеле дури наредната и би станале задолжителни дури во 2027 година.
Според Генералниот директорат за миграција и внатрешни работи на ЕУ, ЕТИАС системот преку кој ќе се добива дозволата за влез во ЕУ со плаќање седум евра се очекува да биде готов дури во последниот квартал на 2026 година, а нема да стане задолжителен до крајот на 2027 година, пренесува „Шенген њуз“. Имплементацијата на системот ЕТИАС, како што пренесува специјализираниот портал „92 Путовања“ е поврзана со имплементацијата на системот за влез/излез, (ЕЕС), па тој ќе треба да се воведе порано.
По повеќекратните одложувања, ЕУ се согласи постепено да го воведува ЕЕС од октомври оваа година. Но, постепеното спроведување значи дека земјите членки добиваат рок од шест месеци да го воведат откако ЕУ ќе донесе одлука да го воведе. Ако ЕУ таа одлука ја донесе во октомври 2025 година, земјите членки по првиот месец ќе мора да регистрираат десет проценти од патниците кои ја преминуваат границата, а во текот на првите 60 дена, системот ќе може да работи без да се оставаат биометриски податоци. Во јануари 2026 година, сите земји членки ќе треба да го користат ЕЕС со биометриски функционалности, а во април 2026 година треба да заврши неговото воведување.
Дури откако ЕЕС ќе биде целосно имплементиран, во сила ќе може да стапи ЕТИАС, а како што објаснија властите на ЕУ, неговото воведување е планирано шест месеци по ЕЕС, што значи околу октомври 2026 година. Но, ЕТИАС ќе биде само можност во првите шест месеци, што е преоден период и за патниците и за граничните служби. Во тој преоден период што би траел до април 2027 година, патниците би требало да се пријавуваат во ЕТИАС, но во Шенген-зоната ќе влегуваат без дозволата за патување, под услов да ги исполнуваат другите критериуми за преминување на границата.
Дури во април 2027 година, ЕТИАС ќе стане задолжителен, освен за оние кои првпат влегуваат во ЕУ по завршувањето на транзицискиот период. За оваа група патници ќе има грејс-период од шест месеци, до октомври 2027 година. Земајќи ги предвид овие пресметки, според „92 Путовања“, ЕТИАС ќе стане задолжителен за повеќето во април 2027 година и за сите патници без визи во октомври 2027 година.
Извор: vecer.press
Пазарот на трудот во Германија во пад: Компаниите планираат нови отпуштања
Најмногу отпуштања се планирани во индустријата. Овој тренд трае речиси две години и ги засега речиси сите компании од секторот.
Германските компании планираат отпуштања, а состојбата на пазарот на трудот се уште е тешка. Ова е заклучокот од извештајот што денеска го објави Институтот за економски истражувања ИФО од Минхен за март.
Вредноста на индексот, кој ја мери подготвеноста на компаниите за отпуштања и вработувања, благо падна во март од 93 поени во февруари на 92,7 поени. Ситуацијата на пазарот на трудот е сè уште сложена, а невработеноста најверојатно ќе продолжи благо да расте, коментира менаџерот за истражување на IFO, Клаус Ворабе.
Најмногу отпуштања се планирани во индустријата. Овој тренд трае речиси две години и ги засега речиси сите компании од секторот.
Давателите на услуги, исто така, станаа повнимателни во планирањето на персоналот. Состојбата во малопродажбата е нешто подобра, но многу трговци сепак сакаат да го намалат бројот на вработени.
Засега не се планирани поголеми промени во градежната индустрија, јавува Танјуг.
Поради слабите економски перспективи, се очекува бројот на невработени во Германија да продолжи да расте оваа година и за прв пат по десет години да ја надмине бројката од три милиони, објавија медиумите претходно
Извор: Редакција ТРН
Ни следуваат два продолжени викенди
Претстојниот викенд е продолжен. Неработен ден е 30 март (недела) кога се слави првиот ден на Рамазан Бајрам, односно и 31 март (понеделник) ќе биде неработен ден.
Во април ќе се слави Велигден и има неколку неработни денови.
За сите граѓани неработен ден ќе биде 21 април (понеделник), вториот ден на Велигден според православниот календар, што значи дека повторно ќе имаме продолжен викенд.
За православните верници неработен ден ќе биде и 18 април (петок), Велики Петок, петок пред Велигден.
Извор: kurir.mk
Викендов почнува летното сметање на времето
Викендов почнува летното сметање на времето.
Стрелките на часовниците ќе се поместат за еден час нанапред на 30 март во 2 часот.
Летното сметање на времето започнува во последната недела во март со поместување еден час нанапред, па времето во два часот наутро се смета за три часот наутро.
Летното сметање на времето завршува во последната недела во октомври, со поместување еден час наназад, кога три часот наутро ќе се брои како два часот по полноќ.
Што носи платежниот европски систем СЕПА за фирмите и за граѓаните?
Македонија од март годинава е 39. членка на единствената област за плаќања во евра (СЕПА) на Европската унија кој ги поедноставува банкарските трансфери деноминирани во евра.
Во едно промотивно видео на Европската унија, се посочува дека со Планот за раст на ЕУ за Западен Балкан, целта е трансферите на пари да се обработуваат за неколку минути, а не со денови. Истовремено, трошоците по трансфер ќе бидат значително помали, од 2-3 евра по трансфер, што годишно на регионот ќе му донесе заштеди од 500 милиони евра.
СЕПА е иницијатива на Европската унија која започна да се реализира во 2008 година со цел поедноставување на плаќањата во новата заедничка валута – евро односно зголемување на ефикасноста и воедначување на условите за извршување на националните и прекуграничните плаќања преку интегрирање на тогаш фрагментираните национални пазари во единствен домашен пазар за плаќања во евра.
Членството во СЕПА се смета за начин да се забрза економската интеграција на регионот на единствениот европски пазар пред да стане дел од Унијата и значително да ги намали трошоците за трансакциите и во регионот и со ЕУ.
Како што посочува Европската централна банка на нејзината интернет страница благодарение на СЕПА, клиентите можат да вршат безготовински плаќања во евра – преку кредитен трансфер и директно задолжување – до каде било во Европската унија, како и до голем број земји кои не се членки на ЕУ, на брз, безбеден и ефикасен начин, практично исто како и националните плаќања.
Од ЕЦБ нагласуваат дека интеграцијата на плаќањата поттикната од СЕПА придонесе за ефикасноста и конкурентноста на европската економија како целина преку елиминирање на разликите помеѓу националните и прекуграничните плаќања преку усогласување на стандардите во сите земји учеснички.
СЕПА беше лансирана од страна на европската банкарска и платежна индустрија со поддршка на националните влади, Европската комисија, Евросистемот и други јавни власти. Бидејќи СЕПА не само што го усогласи начинот на кој се вршат безготовинските плаќања во евра, туку и го заврши воведувањето на еврото како единствена валута, Евросистемот имаше многу силен интерес за успехот на проектот СЕПА.
Кои земји се дел од СЕПА
СЕПА главно се состои од:
- 27 земји-членки на Европската унија (ЕУ)
- 3 земји од Европската економска област (ЕЕА)
- 8 земји кои не се членки на ЕЕА, на кои географскиот опсег е проширен
Како што се појаснува во документ на Европскиот совет за плажање (ЕПЦ) референците за Црна Гора и Албанија ќе бидат додадени во догледно време, а најдоцна до март 2025 година.
Пристапувањето во СЕПА областа подразбира исполнување на голем број на регулаторни барања во платежната сфера, но и во сферата на спречувањето перење пари и финансирање тероризам.
Во изминатите години во нашата земја активно се работеше на усогласување на националното законодавство со законодавството на ЕУ преку транспонирање на голем број на директиви и регулативи во овие сфери, што создаде основа за презентирање на правната и функционалната еквивалентност на домашната регулатива со законодатвството на ЕУ најпрвин пред Европската Комисија, а потоа и пред Европскиот совет за плаќања, како две клучни институции во процесот на одлучување за пристапување во СЕПА.
Нацевска: Полесни и побрзи плаќања во евра преку СЕПА со минимален сет податоци
Со приклучувањето на земјата во Единствената зона за плаќања во евра (СЕПА), трансферите на средства во евра значително ќе се поедностават и забрзаат. Граѓаните ќе можат да вршат плаќања преку мобилните апликации на банките со внесување минимален сет податоци во платниот налог. Ова ќе придонесе за намалување на трошоците за трансакции, бидејќи СЕПА го применува принципот на поделба на трошоците – плаќачот ги покрива трошоците кон својата банка, додека примачот ги презема оние на својата банка.
Во моментов, многу трансакции во евра вклучуваат странски кореспондентни банки кои наплатуваат дополнителни такси, што ги зголемува трошоците за плаќање. Со влезот во СЕПА, овие дополнителни трошоци ќе бидат елиминирани, истакна вицегувернерката Емилија Нацевска во интервју за „Банкарство“.
Народната банка веќе работи на олеснување на приливните плаќања, при што се усогласува регулативата за да се овозможи средствата од странство да бидат достапни на платежната сметка на примачот веднаш или најдоцна следниот работен ден.
Банките, пак, ќе ги приспособат своите информациски системи за да овозможат олеснето електронско иницирање на прекуграничните плаќања во евра преку електронско и мобилно банкарство. Покрај дигиталните услуги, клиентите кои претпочитаат физички шалтери, ќе можат и таму да вршат плаќања.
Процес за пристап до платните системи на СЕПА
Секоја банка што сака да биде дел од СЕПА ќе треба да поднесе барање до Европскиот совет за плаќања најдоцна до 22 август 2025 година. Доколку банката ги исполни правните, техничките и оперативните барања, ќе може да започне со извршување на плаќања во евра преку СЕПА од 5 октомври 2025 година.
Ова ќе овозможи граѓаните и компаниите да ги почувствуваат придобивките од членството – побрзи, поедноставни и поевтини прекугранични плаќања во евра.
Како се одвива процесот на пристапување кон СЕПА?
Постапката подразбира прво, да се достави апликација до Европската комисија за добивање на неформално мислење (на крајот на април оваа година, Народната банка, претставувајќи ги давателите на платежни услуги во земјата над кои има регулаторни и надзорни надлежности, ја достави апликацијата), потоа, по добивањето на евентуални забелешки кои треба да се разрешат, апликацијата формално се поднесува до Европскиот совет за плаќања (European Payment Council – EPC), кој треба да даде оцена и да одлучи за пристапот во СЕПА.
Истовремено, банките во земјата ќе треба да работат на прилагодување на своите информациски системи со цел исполнување на техничките барања за пристапување во платните системи во СЕПА областа. За сето ова, ќе биде потребно време, поради што се очекува дека ефективното пристапување во СЕПА областа би се случило на среден рок односно во следните неколку години.
Народната банка, во својство на регулаторна и надзорна институција за давателите на платежни услуги во земјата, го поднесе формалното барање за пристапување на земјава во Единствената област за плаќања во евра (СЕПА) на почеток на јули 2024 година, заедно со сите други релевантни закони и документи со кои се претстави еквивалентноста на нашето законодавство со законодавството на Европската Унија, вклучително и Предлог-законот за изменување и дополнување на Законот за спречување перење пари и финансирање тероризам. Предлог-законот беше усвоен во Собранието на 3 октомври 2024 година. По усвојувањето на измените на законот, Народната банка веднаш ја информираше Европската комисија, со што започна процесот на оценување на нашата апликација од страна на Европската Комисија и Европскиот совет за плаќања. Поднесувањето на барањето за пристапување на земјава во СЕПА претставува клучен исчекор за понатамошниот развој и интеграција на домашниот финансиски систем во европскиот економски простор .
Тековно, од страна на телата во рамките на Европската комисија се оценува нашето барање. Процесот се очекува да биде завршен првиот квартал од 2025 година и очекуваме, дека одговорот ќе биде позитивен, особено, имајќи ги во предвид сите реформи коишто земјата ги направи во платежната сфера.
Процесот на интеграција на земјата во СЕПА не завршува со официјалното одобрување на членството, туку продолжува со неколку важни чекори. Народната банка станува посветена на понатамошната интеграција на домашниот платен систем со платежната инфраструктура на Европската унија. Една од клучните следни етапи е интеграцијата на деловните банки во земјата, кои се главни учесници во процесот на извршување на платежните трансакции. Тие ќе треба оперативно да се приклучат на платежните шеми на СЕПА односно платните системи во Европската Унија. За ова, потребна е претходна подготовка на деловните банки, кои ќе треба да ги усогласат своите системи со стандардите на СЕПА, за да можат да учествуваат во платежните шеми. Народната банка во соработка со банкарската заедница продолжува посветено да ги координира активностите кои треба да се преземат во насока на исполнување на техничките и оперативните барања за приклучување на секој банка одделно кон платежните шеми во областа СЕПА.
СЕПА им овозможува на граѓаните и компаниите од земјите членки да вршат безготовински плаќања во евра каде било во СЕПА областа под еднакви услови, користејќи ги платежните сметки и воедначен сет на платни инструменти.
За таа цел во СЕПА областа се воспоставени повеќе платни системи (платежни шеми) во кои давателите на платежни услуги учествуваат директно или индиректно, што овозможува брза и ефикасна размена на информациите за плаќањето и меѓусебно порамнување, во споредба со поскапите и временски подолгите коресподентни аранжмани на деловните банки што би ги користеле доколку не се приклучени во платните системи.
Така на пример, плаќањата со кредитни трансфери (кај нас познати како платни налози) од било која земја членка се вршат со стандардизиран сет на податоци кои овозможуваат брз и едноставен пренос на парични средства од платежна сметка на плаќачот на платежна сметка на примачот, во неговата или било која друга земја членка. За повторливи плаќања (на пр. плаќања сметки за електрична енергија, топлинска енергија, вода, и сл) граѓаните и компаниите може да го користат инструментот директно задолжување кој му овозможува на добавувачот на овие услуги, директно и редовно да ги наплатува од платежната сметка на корисникот на услугите, без разлика дали е отворена кај давател на платежни услуги од истата или друга држава во рамки на СЕПА областа, за што секако корисникот претходно дал согласност.
Која е разликата од сегашниот начин на плаќања преку банките?
За потребите на извршувањето плаќања со странство, домашните банки имаат отворено сметки во повеќе странски коресподентни банки на коишто чуваат ликвидни парични средства, како за сопствените, така и за плаќањата на клиентите. Согласно со договорените коресподентски услуги, доколку примачот на паричните средства има сметка кај таа странска банка преносот на парични средства се врши директно на неговата сметка од коресподентската сметка на домашната банка, во нејзино име или во име на клиентот, односно плаќачот.
Меѓутоа, многу често примачите се со сметки во други банки различни од коресподентната банка, поради што оваа банка ги користи своите коресподентски односи со другите банки за пренос на паричните средства до крајниот примач. Потребата од постојано одржување на високо ликвидни средства, кои вообичаено не се предмет на некаков надоместок (позитивна камата), како и вклучувањето на повеќе коресподентни банки во преносот на паричните средства предизвикува продолжување на времето за реализацијана на плаќањето и поскапување на истото.
Од друга страна, пристапот до СЕПА ќе овозможи домашните банки да бидат учесници во платните системи преку коишто се извршуваат плаќањата во евра во оваа област што ќе овозможи директно порамнување на трансакциите со деловните банки од земјите-членки, кои исто така се учесници во овие платни системи. Поради тоа, преносот на парични средства ќе биде побрз и поевтин имајќи предвид дека комплексните коресподентни аранжмани ќе бидат избегнати.
Оттука, главните придобивки за банките се однесуваат на можноста да учествуваат директно во платните системи во СЕПА областа за разлика од тековните состојби кои условуваат користење само на услугите на коресподентните банки кои наплатуваат одредени надоместоци кои ги поскапуваат прекуграничните плаќања во евра.
Со директен пристап до платните системи, домашните банки ќе можат да ги намалат своите трошоци за извршување на плаќањата во евра. Ова ќе резултира во намалени надоместоци за граѓаните и компаниите во земјата, но и побрзи и поедноставни прекугранични плаќања во евра. Овие користи се многу значајни за граѓаните и компаниите имајќи предвид дека најголем број од прекуграничните плаќања се извршуваат во евра. Така, во 2023 година преку банките во земјата се извршени во евра 87% од вкупните одливни прекугранични плаќања, односно 77% од вкупните приливни прекугранични плаќања.
Црна Гора и Албанија
Инаку, во соопштението по повод примањето на Црна Гора и на Албанија во СЕПА, се вели дека двете земји напредуваа на патот на европската интеграција со тоа што станаа првите земји од проширувањето кои се приклучија на географскиот опсег на Единствената зона за плаќања во еврото (СЕПА) по зеленото светло од Европскиот совет за плаќања (ЕПЦ).
Ова е практичен пример за влијанието на Планот за раст, иницијатива на ЕУ за забрзување на социо-економската интеграција на Западен Балкан во ЕУ, вклучително и преку прогресивен пристап до одредени области на единствениот пазар на ЕУ врз основа на усогласување со правото на ЕУ.
Како резултат на одлуката на Европскиот совет за плаќања, давателите на платежни услуги од овие две земји ќе имаат можност да се придржуваат до различните шеми СЕПА, што е дел од посебен процес управуван од ЕПЦ.
Европскиот совет за плаќања (ЕПЦ) е независна, меѓународна непрофитна асоцијација формирана од 79 членови кои се даватели на платежни услуги (PSPs) или здруженија на PSP. Формиран е во 2002 година од страна на европската банкарска индустрија за развој на европски инструменти за електронски плаќања во евра. Денес, близу 4.000 банки и други даватели на платежни услуги учествуваат во шемите СЕПА.
Оттогаш, во близок дијалог со засегнатите страни, ЕПЦ разви, меѓу другото, „шеми“, како што се СЕПА кредитен трансфер, СЕПА инстант кредитен трансфер, SEPA Direct Debit (SDD) Core и SDD Business- шеми за плаќање на бизнис. Овие шеми, кои олеснуваат над 50 милијарди трансакции во 36 земји секоја година, редовно се ажурираат и подобруваат од страна на ЕПЦ за да помогнат во реализацијата на лесно прекугранични плаќања во евра.
На охридскиот аеродром прв лет од директната авиолинија на „Туркиш ерлајнс“ од Истанбул
Со пристигнување на патници од Истанбул денеска на охридскиот аеродром „Свети Апостол Павле“ ќе биде означен официјалниот старт на нововоспоставената авионска линија од Истанбул до Охрид.
Станува збор за првиот лет на директната линија на авиокомпанијата „Туркиш ерлајнс“ што од денеска ќе лета од Истанбул до охридскиот аеродром „Свети Апостол Павле“.
Според претходните најави, летовите на линијата Истанбул – Охрид ќе се реализираат четири пати седмично и тоа во понеделник, четврток, петок и недела. Турската авикомпанија за оваа линија ќе користи авиони „Ербас А321“, „Боинг 737-800“ и „Боинг 737-900“ од својата флота.
Извор: kurir.mk
ЕУ ќе воведе дигитална возачка дозвола до 2030 година
„Новата Директива за возачки дозволи има за цел да го намали бројот на несреќи на патиштата во ЕУ и да го намали товарот на граѓаните и властите во однос на административните процедури“, се наведува во соопштението.
Европската унија (ЕУ) ќе усвои директива која вклучува премин на дигитални возачки дозволи, на кои ќе може да се пристапи преку мобилни телефони или други дигитални уреди, до крајот на 2030 година, јавува Anadolu.
Европската комисија соопшти дека со ажурирањето на директивата за возачки дозволи ќе се променат минималните барања за погодност на возачите во земјите на ЕУ, а ќе се усогласат и правилата за возачи почетници.
„Новата Директива за возачки дозволи има за цел да го намали бројот на несреќи на патиштата во ЕУ и да го намали товарот на граѓаните и властите во однос на административните процедури“, се наведува во соопштението.
Ќе се спроведува политика која покажала дека го зголемува безбедноста на патиштата, воведувајќи програма за возење со придружба во цела Европска унија за возачи на возраст од 17 години и повеќе.
Исто така, е наведено дека на барање на поединец ќе бидат издавани и физички верзии на возачката дозвола. Ќе имаат рок на важност од десет години ако се користат и како лична карта, и 15 години ако се користат исклучиво како дозвола за управување со автомобили и мотоцикли.
„Овие ажурирани правила за возачки дозволи претставуваат голем напредок во модернизацијата на нашиот систем за издавање дозволи и подобрување на безбедноста на патиштата ширум ЕУ“, изјави европскиот комесар за сообраќај, Апостолос Цицикостас.
„Од воведувањето на дигиталните возачки дозволи до мерките кои ги поддржуваат младите возачи, овој акт поставува пат за по-достапен, поефикасен и попријатен систем на мобилност. Најважното е што ќе ни помогне да го намалиме бројот на смртни случаи на патиштата во ЕУ, приближувајќи ни се на нашиот цел да немаме смртни случаи“, додаде тој.
Извор: Редакција ТРН
Метро систем ќе ја поврзе цела Европа – од Хелсинки до Берлин за само 5 часа
Европа сè повеќе инвестира во железничка инфраструктура за да го олесни патувањето меѓу земјите. Сепак, амбициозниот нов план на организацијата 21 Europe, со седиште во Копенхаген, оди чекор понатаму – предлага изградба на брзи возови кои ќе функционираат како метро систем на целиот континент.
Наречен Starline, проектот има за цел да ја преобликува постоечката „фрагментирана, нерамна и бавна“ железничка мрежа во Европа. Планот е да се поврзат 39 дестинации, вклучувајќи ги Велика Британија, Турција и Украина, со брзина од 300-400 км/ч, што би овозможило значително пократко време на патување.
На пример: Хелсинки – Берлин: моментално целодневното патување би траело само 5 часа; Киев – Берлин: ова едноноќно возење сега станува брза и сигурна врска; Милано – Минхен: моментално бавната рута би се трансформирала во фреквентна и брза линија. Покрај тоа, возовите нема да се делат на класи, туку вагоните ќе бидат организирани според потребите на патниците – тивки работни зони, посебни семејни области и други области.
Starline не само што носи побрзи возови, туку и сосема нов концепт на железнички станици. Тие ќе бидат лоцирани блиску до поголемите градови, но поврзани со локалниот транспорт, а ќе бидат дизајнирани како културни центри со ресторани, продавници, музеи и концертни сали, пишува Euronews.
Транспортот е еден од најголемите загадувачи во Европа – дури 29% од вкупните емисии на гас доаѓаат од овој сектор. Сè уште доминираат летовите на кратки релации, иако железницата произведува до 90% помалку CO₂ по патување. Франција и Австрија веќе воведоа забрани за летови на кратки релации кога е достапна железничка алтернатива, а Starline може да стане клучен дел од стратегијата на ЕУ за постигнување јаглеродна неутралност до 2050 година.
Планот е Starline да работи преку јавно финансиран модел на франшиза. Националните железнички компании ќе управуваат со линиите, но под централизирана координација на новата Европска агенција за железници (ЕРА). Ова ќе овозможи униформни технички стандарди, безбедносни протоколи и обука на персоналот низ Европа.
Иако звучи како футуристичка визија, тимот од 21 Europe верува дека овој систем може да се реализира до 2040 година. Тие сега почнуваат да работат на имплементација на проектот, во соработка со политичари, инженери и лидери во индустријата, за да го направат овој револуционерен концепт реалност.
Доколку планот се оствари, Европа би можела да добие железничка мрежа која ќе биде ривал на воздушниот сообраќај и засекогаш да го промени начинот на кој патува континентот.
Извор: inovativnost.mk
Во овој регион ќе ви платат само да се доселите: Даваат пари и за реновирање на домот, може да добиете и до 100.000 евра
Во обид да ја поттикнат имиграцијата и да ги ревитализираат локалните заедници, властите на италијанскиот регион Трентино најавија финансиски стимулации за оние кои ќе одлучат да купат или реновираат имот во областа. Купувачите ќе можат да сметаат на средства во вредност од 20.000 евра за купување и дополнителни 80.000 евра за реновирање.
Строги правила за учесниците во програмата За да се обезбеди траен придонес за локалните заедници, од оние кои добиваат средства ќе се бара да живеат во имотот најмалку 10 години или да го издаваат за истиот период. Во спротивно, парите ќе треба да се вратат. Максималните трошоци за реновирање не можат да надминат 200.000 евра, додека купувачите не можат да добијат повеќе од 120.000 евра за купување на недвижен имот.
Цел: Обнова на селата и локален економски развој Програмата вклучува 33 општини во Трентино кои бележат значителен пад на населението. Надлежните се надеваат дека овој потег ќе ја заживее локалната градежна индустрија, ќе отвори нови работни места и ќе ги поддржи малите претприемачи. За реализација на оваа иницијатива веќе е формиран фонд од 30 милиони евра.
Кој може да аплицира?
Стимулациите се наменети за лица помлади од 45 години кои не живеат во регионот Трентино. Секој купувач може да аплицира за најмногу три имоти. Приоритет ќе имаат оние кои се подготвени да инвестираат во реновирање на запуштени или опасни објекти.
Кои се ефектите од таквите програми?
Ова не е прв пат Италија да се обиде да ги оживее своите села нудејќи парични стимулации. За разлика од претходните иницијативи каде што куќите се продаваа за симболична сума од едно евро, Трентино сега нуди значителна финансиска помош за да обезбеди трајни инвестиции во недвижен имот и локална инфраструктура.
Доколку планирате преселба и сакате да ја искористите оваа можност, сега е вистинското време да ги истражите можностите и да аплицирате за стимулации што ги нуди Италија за нов почеток во срцето на Алпите.
Извор: faktor.mk
Скоро 10 000 слободни работни места, се отвора “патот” за вработувања на странци и на сезонци
Пред пратениците две законски решенија – легализација на работа на странци со и без квоти и вработувања на сезонски работници. Целта е да се поедностават процедурите за вработувања на оваа категорија на лица за да се амортизира недостигот на работна сила, пишува Порталб.мк. Максималниот број на вработувања на странци може да достигне и до 35 000.
Пред пратениците две законски решенија – легализација на работа на странци со и без квоти и вработувања на сезонски работници. Целта е да се поедностават процедурите за вработувања на оваа категорија на лица за да се амортизира недостигот на работна сила, пишува Порталб.мк. Максималниот број на вработувања на странци може да достигне и до 35 000.
Околу 1 000 хигиеничари, повеќе од 500 продавачи, исто толку и келнери и општи работници – ова се занимањата кои се најбарани на домашниот пазар на труд. Стотици слободни работни места има за возачи на камиони, шанкери, готвачи. На крајот од март според официјалните податоци од Агенцијата за вработување, на ниво на државата има близу 10 000 слободни работни места, што е една од поголемите регистрирани бројки. Со образложение дека се отвора простор за амортизирање на дефицитот на работна сила во земјава , власта направи измени на законските решенија за странци и за вработување на сезонски работници, а целта е да се олеснат процедурите за вработување но се менуваат и критериумите.
Со измените во Законот за вработување на странци најпрво се отвора простор за вработување на странски државјани кои работат на државни проекти и овој вид на привремени вработувања нема да бидат дел од годишните квоти.
“Квотата нема да опфаќа странци кои се привремено упатени од странското правно лице во регистрирана филијала или друга организациската единица во РСМ за вршење на раководни или специјални работи и кои се вклучени во реализација на проекти за развој подржани од Владата” – се наведува во предлог законските измени.
Освен привремени вработувања на странци кои нема да бидат опфатени со квота, се дефинираат и вработувања на странци во рамки на квота.
“Квотата не може годишно да надминува 5% од населението на РСМ кое законски е вработено, според податоците на ДЗС” – стои во предложените измени.
“Порталб” направи пресметка што значи овој процент претворен во број на вработувања. Според најновите податоци од Заводот за статистика, на крајот од 2024 та во државата биле регистрирани точно 694 506 вработени што значи дека максималното исполнување на годишната квота од 5% би значела привремени вработувања на околу 34 725 странци.
Целата вест прочитајте ја на: libertas.mk
Кои позиции се најбарани и колку може да се заработи во Хрватска оваа сезона?
Додека пазарот на труд во Македонија се соочува со недостиг на работна сила, сезонските работни места во соседните земји стануваат сè попривлечни за нашите работници. Работодавците во овие земји веќе активно бараат работници од Македонија за да ја започнат летната сезона, што се потврдува и со актуелните огласи по социјалните мрежи.
Според проценките на хрватските стручњаци и синдикатите, оваа година во Хрватска ќе недостасуваат помеѓу 55.000 и 65.000 сезонски работници во туризмот и угостителството. Слична ситуација е и во Црна Гора, каде што Привредната комора проценува дека ќе бидат потребни околу 20.000 сезонски работници. Само во Будва, според податоците на Удружењето на угостители, ќе биде потребно најмалку 8.000 работници за туризмот и угостителството.
Кои работни позиции се најбарани и колку можат да се заработат?
Во угостителството:
- Келнери: 1.000 – 1.500 евра
- Шанкери: 1.100 – 1.600 евра
- Рецепционери: 1.000 – 1.400 евра
- Слаткари: 1.200 – 1.600 евра
Во кујната:
- Готвачи: 1.800 – 2.500 евра
- Шефови на кујна: до 3.000 евра
- Мајстори за скара: 1.400 – 1.900 евра
- Пица мајстори: 1.900 – 2.500 евра
- Помошник готвач: 1.400 – 1.800 евра
- Помошни работници во кујна: 900 – 1.400 евра
Во хотелите:
Собар/ки: 900 – 1.400 евра
Хотелски фотографи: од 1.000 до 3.000 евра, во зависност од искуството и договорените обврски
Сезонските работни позиции во туризмот и угостителството нудат солидна заработка, а многу работодавци дополнително обезбедуваат сместување и храна, што ги намалува трошоците за работниците. Најголем интерес има за позиции како рецепционери, собарки и помошни работници во кујна, додека помал број на кандидати има за квалификувани работни места, како посластичари, мајстори за роштиљ и пица и кувари.
Високите плати и предностите како сместување и храна ги прават овие сезонски работни позиции привлечни за работниците од Македонија и пошироко!
Извор: Редакција ТРН
После 400 години Данската пошта престанува со испорака на писма: 1.500 лица остануваат без работа
Данската пошта соопшти дека по повеќе од 400 години престанува со испорака на писма и ќе отпушти 1.500 работници за да се фокусира на бизнисот со пакети. Од поштата истакнуваат дека последното писмо ќе биде испорачано на 30 декември 2025 година, поради „сѐ поголемата дигитализација на општеството“ и промените во комуникациските навики, како што пренесува „Гардијан“.
Компанијата Post Nord, која беше формирана во 2009 година со спојувањето на шведската и данската пошта, соопштила дека оваа одлука нема да се одрази на испораката на писма во Шведска.
Данската пошта ги испорачува писмата во земјата уште од 1624 година, но од 2000 година бројот на испорачаните писма опаднал за повеќе од 90%, се наведува во соопштението.
„За да создадеме одржлив бизнис, мора да се прилагодиме, а тоа, за жал, подразбира тешка одлука да се збогуваме со некои од нашите колеги“, изјави извршниот директор на данскиот огранок на Post Nord, Ким Петерсен.
Од минатата година, Post Nord веќе нема обврска да испорачува пошта на целата територија на Данска и изгуби голем дел од државната финансиска поддршка за своето работење.
Данскиот министер за сообраќај, Томас Даниелсен, се обиде да ги утеши граѓаните, нагласувајќи дека Данчани ќе можат и понатаму да праќаат и примаат писма, бидејќи во земјата постои „слободен пазар и за писма и за пакети“, пренесува Би-Би-Си.
Градежниците, келнерите, занаетчиите – зошто сите бегаат од Македонија?
Во последните неколку години, македонскиот пазар на труд се соочува со сериозен недостиг на работници, особено во градежништвото, угостителството и туризмот.
Илјадници граѓани, мотивирани од подобри плати и подобри услови за живот, заминуваат во странство во потрага по сигурност и подобра иднина.
Загрижувачки тренд што ги празни работните места
Според податоците на економските аналитичари, само во градежниот сектор во изминатата година повеќе од 8.000 работници заминале во земји како Германија, Австрија и Шведска.
Слична е ситуацијата и во угостителството, каде што рестораните и хотелите во туристичките региони се соочуваат со сериозен недостаток на персонал.
„Се обидуваме да најдеме нови работници, но младите не сакаат да работат за ниски плати и несигурни услови. Голем дел од искусните работници заминаа во странство, каде што за истата работа добиваат трипати поголеми плати“, вели Петар Јовановски, сопственик на градежна компанија од Скопје.
Според него, македонскиот градежен сектор е на работ на колапс, бидејќи недостигот на работна сила значи доцнење на проектите, повисоки трошоци и намалена конкурентност.
Зошто заминуваат работниците?
Најголемата причина за овој егзодус е ниското ниво на плати во Македонија. Просечната плата на градежен работник во земјава е околу 40.000 денари, додека во Германија за истата работа може да заработи и до 3.000 евра месечно.
„Работев како келнер во еден ресторан во Охрид, но не можев да врзувам крај со крај. Сега сум во Виена, работам во хотел и за истата работа добивам трипати поголема плата. Покрај тоа, условите за работа се многу подобри“, вели Горан Димитров, кој неодамна ја напуштил Македонија.
Бизнисите во Македонија веќе ги чувствуваат последиците од оваа ситуација. Многу ресторани и кафулиња се приморани да работат со скратени смени, а градежните компании одложуваат проекти поради недостиг од работници.
„Ако вака продолжи, за неколку години ќе бидеме приморани да увезуваме работници од странство, бидејќи нема кој да работи во земјава“, предупредуваат аналитичарите.
Тие велат дека Владата и работодавците мора итно да преземат мерки за зголемување на платите и подобрување на условите за работа.
За да се спречи овој масовен одлив на работна сила, потребни се системски мерки.
Календарот полн, а домовите валкани – битка за термин кај куќните помошнички
Жителите на Скопје во последните месеци се жалат дека е скоро невозможно да се најде слободна куќна помошничка која би дошла во нивниот дом барем еднаш или двапати месечно за генерално чистење.
Оние кои веќе ги користеле овие услуги се среќни ако нивната хигиеничарка има барем еден слободен термин во наредните три месеци.
Наталија Димовска, млада мајка на две деца од Карпош, вели дека веќе два месеци бара жена за помош при одржување на нејзиниот дом, но секогаш добива негативен одговор.
„Секогаш кога ќе најдам препорака од пријателка или ќе видам реклама на интернет, одговорот е ист: ‘Извинете, резервирани сме со месеци однапред.’ Веќе почнав сама да го средувам станот секој ден по малку, но навистина ми треба некој за подлабоко чистење барем еднаш месечно“, раскажува Наталија.
Со сличен проблем се соочува и 40-годишната Бисера Иванова од Аеродром, која последните пет години користела услуга на куќна помошничка секој втор викенд, но неодамна останала без нејзината помошничка, која заминала да работи во странство.
„Откако жената што ми чистеше си замина за Германија, не можам да најдам замена. Пробав со неколку жени кои ми беа препорачани, но тие немаат слободен термин до јуни. Навистина не ми е јасно како сите можат да бидат толку зафатени“, вели Иванова.
Причините за големиот недостиг на домашна помош се различни.
Една од нив е дека голем дел од жените кои се занимаваат со оваа професија заминуваат во странство или прифаќаат работа кај странци кои живеат во Скопје и плаќаат многу повеќе од просечните цени.
Елена Дамјановска, хигиеничарка со 12 години искуство, потврдува дека побарувачката е огромна.
„Во последните две години никогаш немам слободен термин порано од три до четири месеци однапред. Се јавуваат секојдневно нови клиенти, но навистина не можам да прифатам повеќе работа. Причината е што сè помалку жени работат во оваа област, а клиентите се повеќе“, објаснува Дамјановска.
Некои граѓани веќе бараат алтернативни решенија, како ангажирање фирми за професионално чистење, но многумина се жалат дека овие услуги им се прескапи.
Од една приватна фирма за хигиена велат дека и тие се максимално ангажирани и скоро да немаат слободни термини во следните два месеци.
„Имаме многу зголемена побарувачка во последната година. Луѓето сфатија колку е важно домот да биде детално исчистен и дезинфициран, но немаме доволно работнички за да одговориме на сите барања“, велат од агенцијата.
Додека граѓаните и понатаму бараат помош за одржување на домот, останува неизвесно кога овој проблем ќе се реши и дали наскоро ќе се појави доволен број на нови хигиеничарки за да се задоволи зголемената побарувачка во Скопје.
