Иако во Србија има се повеќе кранови, оператори со кранови константно фалат на речиси секое градилиште и покрај тоа што нивните плати се искачуваат до 170.000 динари месечно. Односно може да се каже дека и оваа професија спаѓа во категоријата дефицит.
Би можело да ве интересира: Не се сите за таа работа... Тешко е да се најдат гробари
Тројца оператори со кранови - Бранко Николиќ, Огњен Марковиќ и Никола Александровиќ - за Инфостуд раскажаа како изгледа оваа работа одблиску и кои се нејзините предности и недостатоци.
- Не учев за оваа работа, туку почнав да се занимавам сосема случајно. Отидов во Малта пред десет години и видов дека има потреба од ракувачи со кранови. Положив за сертификатот и беше оценето дека можам да ја работам работата без никаква пречка. Тој сертификат важи три години, но не надвор од Малта, така што истиот испит го полагав и кога живеев во Германија, и сега кога сум во Србија. Тука полагав теоретски испит во Центарот за култура „Влада Дивљан“ и ако добро се сеќавам, мислам дека тој дел чинеше 38.000 динари. Целиот курс трае три месеци и на крајот добивате работна дозвола - ни раскажува Бранко Николиќ (42), ракувач со кран во фирмата „Џокер“ од Белград.
Во кабината и по 10 часа
Просечната плата во Србија, според податоците на Републичкиот завод за статистика, е околу 75.000 динари, што значи дека крановите заработуваат двојно повеќе, но како што велат и тоа е малку. Одговорноста е голема, физички, но и психички е многу тешко да се изврши оваа работа, а според Бранко Николиќ, работата на височини е најмал проблем.
- Не можам да кажам дека имам страв од височина како повеќето, но некаква непријатност секако постои. Не е лесно да седите во кабина оддалечена 30, 40 или 50 метри од земјата, особено кога ќе почувствувате како кранот се ниша. Тоа е мал простор, во зависност од годината на производство, некои кабини имаат и клима и греење, а некои немаат, така што условите за работа се менуваат во зависност од временските услови. Иако на сите им е јасно дека кога дува силен ветер, тогаш имаме слободен ден - додава Бранко низ насмевка.
Неговиот колега Огњен Марковиќ (47), кој со години работел во помалите градови, неодамна се преселил во Белград и открива кои се за него отежнителните околности на оваа работа.
- Раководителите на кранови се познати по тоа што често ги менуваат работодавачите, поради што неодамна дојдов во Белград. Мене лично не ми пречи да работам на височини, никогаш не сум го имал тој проблем, веројатно затоа ја одбрав оваа работа. Всушност, проблемот ми е што сум „заробен“ во кабината 10 часа, а не можам да одам ни во тоалет. Но, добро, после 20 години работа, некако се навикнуваш на тоа - истакнува Огњен.
Операторите на кранови честопати се пензионери
Нема старосна граница, ниту горна, ниту долна, освен што треба да си полнолетен и доволно возрасен за да се пријавиш за потврдата, така што има голем број пензионери меѓу ракувачите со кранови. Од друга страна, речиси и да нема девојки, што не е редок случај во некои други земји.
- Меѓу нас има колеги од различни возрасти. Некои остануваат, а некои брзо се откажуваат. Однадвор, ова изгледа како лесна работа, но верувајте дека не е. Сепак, би бил неискрен ако кажам дека платите се ниски, иако мислам дека треба да бидат повисоки. Не само јас, туку сите мои колеги. Поточно, мојата саатница е 650 динари, што значи дека заработувам од 160.000 до 170.000 динари месечно, во зависност од бројот на часови и слободни денови. Не е лошо, но навистина мислам дека имајќи предвид дека работата е таква каква што е, саатницата треба да биде околу 1.000 динари. Претпоставувам дека затоа сме малку, а верувајте нема градилиште каде што не се потребни кранови - смета Бранко.
Според Никола Александровиќ (42), ракувач со кран од околината на Нови Сад, саатницата би требало да биде повисока, најмногу поради „огромната“ одговорност.
- Мора да се грижите за безбедноста, не само за себе, туку и за сите луѓе кои се во ваша близина. Не се согласувам да работам доколку не видам дека се е направено според прописите, а и самиот кран има сертификат за исправност кој се добива на секои три месеци. Ниту еден момент не смееш да се опуштиш, и најмалата грешка може да биде фатална и затоа мислам дека саатницата е ниска. На крајот на краиштата, затоа е тешко да се најдат ракувачи со кранови, бидејќи навистина голем број од нив заминале во странство, каде приходите се речиси двојно поголеми - вели Никола.
