За почеток, треба да се каже дека шопската салата е традиционално јадење на балканската кујна и дека како свое национално јадење најмногу го истакнуваат Бугарите, но тука сме секако и ние, Србите, како и одредени Турци и Грци.
Од друга страна, нејзината популарност е поширока од просторот на нашиот полуостров. За тоа сведочи и фактот што во 2014 година, на натпревар организиран од Европскиот парламент, токму шопската салата била избрана за најпопуларно јадење во Европа. Како првопласирана, оваа салата освоила над 20.000 гласови од жителите на Европа, додека, за споредба, на второ место се нашла ладната супа од цвекло од Литванија со „само“ 5.000 гласови.
Сепак, додека уживате во вкусната растителна мешавина направена од домати, краставици, кромид, пиперки и сирење ова лето, малкумина би се запрашале – по кого во добила името шопската салата? Или...
Кои биле всушност Шопите?
Шопската салата се смета за наследство на Шопите, припадници на јужнословенските племиња кои ги населувале централните делови на Балканскиот Полустров во средниот век.Според Јован Цвијиќ, Шопите или Шопови живееле на просторите на западна Бугарија, источна Македонија, југоисточна Србија, како и во мал дел од денешна Грција. Велат дека „шопскиот дијалект“ на крајот од 19 век бил врска меѓу српскиот и бугарскиот јазик.
Феликс Каниц во својот патопис „Србија, земјата и населението од римската ера до крајот на XIX век“, пишувал дека „Шопите живеат на територијата на балканскиот премин Гинци на југ од Софија“.
Оваа население се занимавало со сточарство. Летата ги минувале во своите катуни или бачила, истерувајќи ги овците на пасиштата и во исхраната најмногу користеле млечни производи, а пред сè сирење.
Можеби токму во овој податок треба да се бара почетокот на приказната за познатата салата!
Народи „распрснати“ низ Балканот
Под инвазијата на Турците, Шопите мигрирале и со текот на времето се мешале со другите балкански народи, пред сè Бугарите, Србите и Македонците.
Повеќето од нив го имаат прифатено националниот идентитет на овие народи, иако сè уште има и такви кои ги паметат своите корени и се декларираат како Шопи.
Денес, најголемиот дел од шопското население живее во западна Бугарија. Софија се смета за центар на оваа област.
А што се однесува до шопската салата, денес Бугарите најмногу ја присвојуваат како свое јадење, иако на југот и југоисточниот дел од Србија, особено во Босилеградската област, ќе ви кажат дека оваа позната салата потекнува од нив.
