Многу луѓе сметаат дека стресот е само лоша појава, но работите не се толку едноставни бидејќи стресот е природна, но и многу скапоцена телесна реакција.
Какво е влијанието на стресот врз одредени телесни системи?
- Гастроинтестинален тракт
Стресот може да резултира со варење, дури и од храна која вообичаено добро ја поднесуваме и „ова прави многу луѓе склони кон дијареја“, открива психијатарот и научник за стрес д-р Мазда Адли, главен лекар во берлинската клиника Флиднер и шеф на Одделот за истражување на афективни нарушувања во Универзитетската болница Шарите.
Хроничниот стрес може да ги направи цревата да бидат троми, да го намали апетитот, да доведе до горушица или уште полошо, синдром на нервозно дебело црево, вели Адли.
- Кардиоваскуларен систем
Акутниот стрес ги зголемува отчукувањата на срцето и крвниот притисок, а хроничниот стрес може да доведе до здравствени состојби како што е хронично висок крвен притисок. Можни се и срцеви аритмии“, предупредува Адли. Хроничниот стрес е фактор и за срцев и мозочен удар, а ризикот се зголемува со нездравите навики по кои посегнуваме, како што е пушењето.
- Мускулатура
Стресот може да резултира со мускулна тензија. Мускулите на вратот може да се затегнат до тој степен што го отежнуваат движењето на вратот и главата, а се појавуваат и болки во грбот. Сето ова потенцијално доведува до нерамномерна распределба на тежината во мускулно-скелетниот систем со болни последици како лумбаго или хернија на интервертебралните дискови.
- Метаболизам
Се смета дека стресот е можна причина за метаболички нарушувања како што се дијабетес тип 2 и висок холестерол.
„Бидејќи се чувствува загрозено, телото под стрес става во функција повеќе резерви на енергија, и шеќер и маснотии“, објаснува Адли. „Во исто време, хормоните на стрес промовираат отпорност на инсулин“, зголемувајќи го нивото на шеќер во крвта.
Освен тоа, хормонот на стрес кортизол предизвикува телото постојано да ги надополнува резервите на шеќер и масти, што може да резултира со ставање на располагање повеќе енергија отколку што му е потребно. Дополнителните шеќери и маснотии можат да придонесат за акумулација на штетни масти во стомакот, да го ограничат протокот на крв, да ги напрегаат крвните садови и да предизвикаат метаболички нарушувања.
- Ментално здравје
„Мозокот, а со тоа и психата, е многу чувствителен на хроничен стрес“, вели Адли. Постојаната состојба на будност води до ментални болести, а „најпознатата ментална компликација на стресот е депресијата“, предупредува Адли.
Покрај тоа, зголеменото ослободување на кортизол во крвотокот може да има негативно влијание врз концентрацијата, а постојаниот стрес може да предизвика проблеми со меморијата. Бидејќи стресот обично е придружен со анксиозност, тој исто така може да предизвика анксиозност и напади на паника на долг рок.
Значи, ако мислите дека сте хронично под стрес, треба да промените нешто. Добар почеток е да правите редовни паузи за одмор во текот на денот. Тие треба да вклучуваат кратки вежби за внимателност, како што е фокусирање на дишењето. Редовното вежбање исто така помага.
За трајно да се ослободите од стресот, важно е да ги промените моделите на однесување и размислување кои водат до него, а перфекционизмот е еден од нив. Негувањето пријателства и ангажирањето во хоби се корисни. „Сите овие напори не само што фаворизираат ментална релаксација и позитивни емоции, туку директно ги замолчуваат звуците на постојаниот биолошки аларм на нашето тело“, заклучува Адли.
