Во Македонија, високообразованите лица традиционално се сметаат за повисокоплатени и подобро позиционирани на пазарот на трудот, но дали ова навистина е така?
Како што се менува економската структура на земјата и како што се зголемува бројот на дипломирани, реалноста покажува дека дипломата не секогаш гарантира повисоки приходи и стабилна работа.
Истражувањата укажуваат дека, иако дипломираните имаат поголеми шанси да добијат работно место, тоа не секогаш значи и повисока плата.
Според последните податоци од Агенцијата за вработување, многу од дипломираните лица, особено оние во општествените и хуманистичките науки, работат за минимални плати или прифаќаат хонорарни договори за да можат да стекнат работно искуство.
Дипломираната правничка Елена Златевска објаснува:
„Се вработив веднаш по завршувањето на факултет, но со почетна плата која е далеку под просекот што го очекував. По три години, сè уште сум на истата позиција и не гледам напредок во кариерата или плата“.
Експертите велат дека ваквата ситуација е резултат на неусогласеноста меѓу образовниот систем и реалните потреби на пазарот на трудот. Економиските експерти сметаат дека зголемениот број на дипломирани во области каде нема доволно работни места доведува до појава на нископлатени позиции и работници кои, и покрај високото образование, прифаќаат помалку квалификувани работни места.
Во Македонија сè уште постои идеализација на високото образование, но пазарот на труд не е во состојба да ги апсорбира сите дипломирани. За разлика од техничките и ИТ професиите, каде платите се повисоки и побарувачката е поголема, во останатите сектори ситуацијата е сосема поинаква.
Некои од највисокоплатените работни места се во секторот за информатичка технологија и инженерство, каде квалификациите се значително побарани, а компетенциите се ценат на глобално ниво.
Еден од позитивните примери е Сашо Милески, дипломиран инженер, кој вели:
„Иако започнав како приправник, можностите за напредок и добрите плати во инженерскиот сектор ми овозможија за краток период да ја зголемам платата и да го усовршам своето знаење“.
Соочени со оваа нерамнотежа, многу млади лица бараат алтернативни начини за работа и преквалификација во популарните и добро платени професии.
Оние кои одлучуваат да останат во својата област, пак, сè повеќе се насочуваат кон дополнителна едукација и курсеви што би им донеле подобра заработка, а истовремено помислуваат и на вработување во странство.
Дипломата, според современата македонска реалност, не е гаранција за повисока плата и стабилност, и покрај тоа што високото образование се смета за престижно.
Сепак, со добро избрани насоки и со постојано надградување, дипломираните имаат шанси да изградат успешна кариера – сè додека се подготвени да вложат дополнителен труд и да се прилагодуваат на потребите на пазарот.
Извор: denar.mk
