Да се биде студент денес во Македонија значи носење на значителен финансиски товар, кој честопати ја надминува само школарината. Од трошоците за сместување, преку храната и транспортот, до дополнителните активности и потребни материјали за учење – сите овие ставки претставуваат значајни трошоци за студентите и за нивните семејства.
За оние кои доаѓаат од други градови, трошоците за сместување се едни од највисоките.
Според искуствата на студентите, приватните станови во Скопје можат да чинат од 200 до 400 евра месечно, а многу од нив избираат заедничко сместување за да ги намалат трошоците. Студентските домови се поекономична опција, со цени кои се движат околу 1.500 до 3.000 денари месечно, но капацитетите се ограничени, па само мал дел од студентите имаат пристап до оваа форма на сместување.
Кога станува збор за храната, трошоците значително се зголемуваат. Според анкетираните студенти, просечните месечни трошоци за храна се движат околу 8.000 до 12.000 денари. За оние кои имаат пристап до студентските мензи, овие трошоци се пониски, но квалитетот на храната честопати се доведува во прашање.
„Освен сместувањето и храната, тука се и трошоците за превоз, кои за некои студенти значат дополнителен товар. Бидејќи многу студенти доаѓаат од други градови, тие се принудени на јавен превоз, а месечните карти за јавен превоз често ги чинат околу 1.500 денари“, ни изјави професорка на ПМФ.
Финансиската поддршка е ограничена. Државните стипендии за одлични студенти и студентите од социјално загрозени семејства постојат, но нивниот број е мал.
Стипендиите од приватни компании и организации, исто така, се достапни, но аплицирањето е конкурентно и честопати не ги покрива сите потребни трошоци.
Банките нудат студентски кредити, но поради ограничениот пристап до работни позиции и релативно високите каматни стапки, многу студенти се воздржуваат од оваа опција.
На прашањето за можностите за самофинансирање, многу студенти наведуваат дека работат со скратено работно време, но овој баланс меѓу учењето и работата не е лесен.
„Работам преку викенди во кафуле за минимална плата и тоа ми помага да ги покријам трошоците за храна“, вели Марија, студентка на Правниот факултет во Скопје. „Но, ова бара жртвување на слободното време и влијае на моето учење“.
Финансиските трошоци за студентите не се само бројки – тие го диктираат начинот на живот и можностите за личен и академски развој.
Вклучувањето на државата, академските институции и приватниот сектор во обезбедувањето поголема поддршка за студентите е од суштинско значење за создавање на стабилна и продуктивна студентска популација.
