Купувањето на првиот стан во Македонија претставува значителен предизвик, особено за младите кои немаат финансиска поддршка од семејството.
Во последните години, цените на становите бележат постојан раст, додека просечните приходи остануваат релативно ниски, создавајќи финансиска бариера за многумина. Според податоците на Народната банка на Република Северна Македонија, цените на становите во Скопје во последниот квартал од 2024 година пораснале за 10,6% на годишно ниво.
Овој тренд на пораст е присутен во повеќето урбани средини низ земјата.
Во Општина Центар, просечната цена на квадратен метар достигнува 1.900 евра, додека во Општина Карпош изнесува 1.800 евра.
Овие цени претставуваат значителен пораст во споредба со претходните години.
Просечни приходи на младите
Просечните плати во Македонија не се во корелација со растот на цените на недвижностите.
Според податоците, наставниците со 10-годишно работно искуство заработуваат годишно околу 9.074 евра, што е приближно 756 евра месечно.
Дури и во професии со повисоки примања, како што се заварувачите, платите се движат од 40.000 денари (околу 650 евра) за почетници до над 2.000 евра за искусни работници.
За млад човек без поддршка од семејството, купувањето стан бара значителни заштеди.
На пример, за стан од 60 квадратни метри во Аеродром, каде што цената по квадратен метар е околу 1.800 евра, вкупната сума би изнесувала приближно 103.000 евра. Со месечна плата од 756 евра, без дополнителни приходи и со минимални трошоци за живот, би биле потребни повеќе од 11 години за да се заштеди оваа сума, без да се земат предвид каматите и другите трошоци поврзани со станбените кредити.
Можности за олеснување
Во обид да се намали финансискиот товар, Владата започна иницијативи за изградба на станови по пониски цени.
Во Битола, на пример, се нудат станови по цена од 1.000 евра за квадратен метар. Слични проекти се планираат и во Скопје и во Штип, со цел да се стабилизира пазарот на недвижности и да се направат становите подостапни за младите
Економистите велат дека државата може да интервенира во цените на становите, но за тоа е потребна јасна стратегија и политика на дејствување.
Тие појаснуваат дека градењето на државно земјиште може да ги намали трошоците за 30-40%, што би резултирало со пониски цени за купувачите. Па така, купувањето на првиот стан во Македонија е сложен процес за младите без семејна поддршка.
Високите цени на недвижностите во комбинација со релативно ниските приходи создаваат значителни предизвици. Сепак, со владините иницијативи за изградба на поевтини станови и потенцијалните промени на пазарот, постои надеж дека во иднина ќе се создадат поповолни услови за младите да станат сопственици на свој дом.
Извор: denar.mk
