Стојан Манчевски (57) е еден од ретките овчари на југот на Србија. Во селото Боровац, Бујановац, со години чува овци за егзистенција. Живее со сопственикот чии овци се негови, а како што вели „поминало долго време откако дошол од Македонија“.
Од Боровац до границата со Северна Македонија е дваесетина километри. И покрај независноста на оваа земја, нејзините жители продолжија да гледаат на јужна Србија како своја земја во последните триесет години, доаѓајќи не само за трговија, туку и за работа.
Стојан објаснува од каде е, зборува со слики, описно. Се сети на тоа, бидејќи откако дошол во Србија, не бил во родниот град.
- Од Скопје има уште да се оди, па до Штип, па Берово, па нагоре по ридот, па оди, оди, оди... А таму е моето село Качарево.
Имам сестра, но таа е далеку, мажена во Струмица. Долго време не сме се виделе. Имам и брат, ама далеку сме, не се гледаме. Брат ми е таму. Тој беше оженет, но неговата сопруга си замина. Од далеку сум, ти викам - објаснува Стојан.
Растојанието не повеќе од 150 километри за него и неговите најблиски засега е непремостливо.
Боровац е село од левата страна на автопатот Коридор 10, помеѓу Бујановац и Прешево. На пошироката јавност и е познат затоа што НАТО го бомбардираше со муниција со осиромашен ураниум во 1999 година, заедно со блискиот Братоселац.
Од пред 15 години во Боровац е сместен и полигонот на војската на Србија, кој е дел од Јужната база.
Боровац е српско село, на неколку километри од автопатот, со мал број жители, не повеќе од стотина и главно стари луѓе. Во овој дел на Србија веќе се чувствува влијанието на медитеранската клима. Земјиштето на ридовите на Боровац е суво, обраснато со грмушки и џбунови, без вода.
Населението одамна се иселило од овде, а Стојан вели дека ретко среќава луѓе. Освен војска ретко кој доаѓа овде.
- Станувам штом во осум часот. Немам часовник, го следам Сонцето. Цел ден сум по овци. Има десетици што ги чувам, а има и јагниња. Сопственикот има крави и свињи. Јас имам своја соба, а неговата сопруга подготвува храна.
Војската е добра, но не им дозволив да се приближат до оградата или горе, каде што вежбаа. Навечер гледам телевизија, наскоро ќе ми купат телефон - раскажува целиот возбуден Стојан.
Раскажува дека извесно време бил овчар во околината на Ниш, па дошол овде и поминал низ Врање. Никогаш не отишол во град, ниту во Бујановац, иако од Боровац е на десетина километри.
Носи шише со вода и „лепче“ во градите, во блуза или кошула. Додека овците талкаат, тој е во сенка на грмушка. На стапалата има гумени чизми, а во рацете леска стапче од еден дел му паднала кората. Исполирано од предолго држење во раце, сведок на деновите на Стојан поминати во Боровац.
Се чини дека не гледа во левото око. Одамна како дете го повредил окото во селото.
- Добро е, бидејќи за друго не знам - додава Стојан.
На само неколку километри од ридот каде што Стојан се грижи за овците, кои се сокриле во некоја сенка околу пладне, кон граничниот премин Прешево, колони и колони возила од Србија и други делови на Европа веќе се упатуваат кон една од грчките дестинации на море.
Стојан живее во свој свет, покажувајќи дека кога мислите дека сте виделе сè од човечки судбини, страдања и сиромаштија, животот навистина го негира, покажувајќи дека секогаш има нешто потажно и потешко од сè досега.
