Планината Тамбора го промени светот кога еруптираше индонезискиот вулкан во 1815 година. Тоа беше најмоќната ерупција во историјата. Следеше „година без лето“ – глобалните температури паднаа, посевите пропаднаа, луѓето гладуваа, пандемијата на колера се прошири и десетици илјади загинаа, пишува Си-Ен-Ен.
Оттогаш еруптираа многу вулкани, но Тамбора останува последната голема ерупција. Повеќе од 200 години подоцна, научниците предупредуваат дека може да се случи уште една. Маркус Стофел, професор по клима на Универзитетот во Женева рече дека не е прашање дали тоа ќе се случи, туку кога. Сега светот е погусто населен и веќе загреан од климатските промени.
– Следната масивна ерупција ќе предизвика климатски хаос, човештвото нема план – предупредува Стофел.
За време на ерупција, мешавина од лава, пепел и гасови, вклучително и јаглерод диоксид, се исфрла надвор, што ја загрева планетата. Кога станува збор за влијанијата врз климата, научниците се повеќе заинтересирани за сулфур диоксидот, кој ерупцијата може да го подигне низ тропосферата и во стратосферата. После тоа, се формираат ситни аеросолни честички кои ја расфрлаат сончевата светлина, ја рефлектираат назад во вселената и ја ладат планетата долу.
Додека светот се бори со глобалното затоплување, периодот на ладење може да звучи позитивно, но научниците велат дека вистината е токму спротивната. Покрај тоа што ерупцијата може да ги уништи околните градови, тие предупредуваат дека долгорочните ефекти може да бидат катаклизмични.
Постуденото време, помалата сончева светлина и промените во врнежите би можеле да влијаат на глобалното производство на храна и потенцијално да доведат до политички тензии, па дури и до војна, истакнува Си-Ен-Ен. Човечкиот и економскиот биланс би бил огромен, забележуваат научниците. Во екстремно сценарио, слично на Тамбора, економските загуби би можеле да достигнат повеќе од 3,6 трилиони долари само во првата година.
Ладењето не би понудило никакво олеснување од климатските промени бидејќи за неколку години планетата ќе се врати на она што беше порано, а следната ерупција може да се случи каде било. Постојат области кои научниците ги набљудуваат, иако е невозможно точно да се предвидат, вклучувајќи ја Индонезија, еден од вулкански најактивните региони на планетата и Јелоустоун во западниот дел на САД, кој немал голема ерупција стотици илјади години.
