Заборавете на милијардерите. Првите трилионерите се на пат. Се очекува пет луѓе да соберат најмалку трилион долари (илјада милијарди) богатство во следната деценија доколку продолжат сегашните трендови, според годишниот извештај за нееднаквост на Оксфам, објавен во неделата.
Извршниот директор на Tesla и SpaceX, Илон Маск, моментално најбогатиот човек во светот со нето богатство од повеќе од 430 милијарди долари, ќе стане трилионер за нешто помалку од пет години.
Наскоро ќе му се придружат основачите на Amazon и Oracle, Џеф Безос и Лери Елисон, извршниот директор на Meta, Марк Цукерберг, и извршниот директор на LVMH, Бернард Арно и неговото семејство.
Извештајот на Оксфам, кој се базира на податоци собрани од Forbes, е темпиран да се совпадне со почетокот на годишниот состанок на Светскиот економски форум во Давос, Швајцарија, елитен собир на некои од најбогатите луѓе и лидери во светот. Нивното објавување доаѓа и ден пред инаугурацијата на новоизбраниот милијардер Доналд Трамп.
2024 година беше многу профитабилна за најбогатите поединци и семејства во светот, делумно поттикната од растечката американска берза, открива Оксфам. Нивната нето вредност се прошири толку брзо што Оксфам ја ревидираше својата проценка од минатата година дека само еден милијардер ќе биде крунисан во следната деценија.
„Тоа е незамислива сума“, рече Ребека Ридел, висок менаџер за политика во Оксфам Америка, за трилиони долари „Оваа екстремна нееднаквост не е причина за славење.
Ранговите на класата на милијардерите се зголемија за нешто повеќе од 200 на речиси 2.770 луѓе минатата година. Нивното богатство порасна за 2,1 трилиони долари – три пати побрзо од претходната година – на вкупно 15 трилиони долари. Само во Соединетите Американски Држави, каде живеат 816 милијардери, нето вредноста на оваа групација е зголемена за 1,4 трилиони долари.
Освен тоа, ако некој од 10-те најбогати луѓе изгуби 99 отсто од своето богатство, тие сепак би биле милијардери, открива Оксфам.
Во меѓувреме, бројот на луѓе кои живеат во сиромаштија е приближно ист како во 1990 година, се вели во извештајот, цитирајќи податоци на Светска банка.
Овогодинешниот извештај на Оксфам, насловен како „Takers not Makers“, исто така посочува дека повеќе од една третина од богатството на милијардерите доаѓа од наследство. Во 2023 година, повеќе милијардери прво го стекнале своето богатство преку наследство отколку преку сопственото претприемништво. Дополнително, сите 17 милијардери помлади од 30 години се богати само затоа што се родени во такви семејства.
Ова враќање на имотот е потпомогнато од фактот што две третини од земјите не го оданочуваат наследството на директните потомци, рече Ридел. А во Соединетите Држави, данокот на имот е уништен со даночни намалувања и стратегии за избегнување.
„Неконтролирано, наскоро ќе го видиме најголемиот генерациски трансфер на богатство во историјата на човештвото – на едвај заработеното и тешко оданоченото богатство, освен ако не направиме нешто“, рече таа, додавајќи дека Оксфам ги повикува владите да се погрижат богатите и корпорациите да плаќаат праведно даночен удел.
И богатите сè повеќе влијаат на политиката. Случајот за ова, вели Оксфам, е новата администрација на Трамп. Вработува речиси десетина луѓе кои сами или со своите сопружници вредат најмалку милијарда долари, што го прави еден од најбогатите во историјата.
Маск, кој инвестираше повеќе од 260 милиони долари во кампањата на Трамп во 2024 година, служи како истакнат советник на новоизбраниот претседател и го води таканаречениот Оддел за владина ефикасност (DOGE).
„Маск и огромното влијание што го има врз политиката се навистина симболични за неконтролираната моќ на милијардерите што го дефинира нашиот економски и политички систем“, предупредува Ридел.
Во своето проштално обраќање од Овалната соба минатата недела, претседателот во заминување Џо Бајден предупреди на концентрацијата на моќта меѓу „многу малку ултра богати луѓе“.
„Денес, во Америка се формира олигархија на екстремно богатство, моќ и влијание што буквално ја загрозува целата наша демократија, нашите основни права и слободи и фер средина за сите да напредуваат“, рече тој.
