Скопје низ историјата претрпел значајни трансформации. Во минатото, градот бил познат по својата чистота, уредност и модерна архитектура. Денес, Скопје се соочува со предизвици како пренаселеност, непланско градење, нехигиена и загаденост.
Во минатото, Скопје бил познат по своите поплочени улици со бела калдрма, убави градини и мермерни позлатени џамии, што предизвикувало восхит кај посетителите. Во 19 век, Скопје станал важен сообраќаен центар, каде што занаетчиството цветало. Низ годините, градот бил познат по својата уредност и чистота, со добро одржувани јавни простори и инфраструктура.
Денес, Скопје се соочува со сериозни проблеми поврзани со загадувањето на воздухот. Градот често се наоѓа меѓу најзагадените градови во светот. Покрај тоа, непланското градење и урбанизацијата без почит кон минатото придонесоа за губење на традиционалниот изглед на градот. Многу од старите скопски маала, како Пајко маало, Ново маало и Маџир маало, кои беа срцето на урбаната култура и традиција, денес се заменети со нови градби, често без соодветно планирање.
Неколку фактори придонесоа за овие промени:
• Пренаселеност: Миграцијата од руралните кон урбаните средини доведе до зголемување на населението во Скопје, што создаде притисок врз инфраструктурата и јавните услуги.
• Непланско градење: Недостатокот на соодветно урбанистичко планирање резултираше со изградба на објекти кои не се вклопуваат во постојната архитектура и нарушуваат естетиката на градот.
• Нехигиена: Намалената свест за одржување на јавната чистота и недостатокот на соодветни мерки за управување со отпадот придонесоа за намалување на хигиенските стандарди.
• Загаденост: Зголемената употреба на возила, индустриските активности и користењето на нееколошки извори на енергија доведоа до значително загадување на воздухот.
Од фотографиите, забележливо е дека Скопје во минатото се одликуваше со чистота, уредност и модерна архитектура, резултат на добро урбанистичко планирање и почит кон културното наследство. Денешните предизвици како пренаселеност, непланско градење, нехигиена и загаденост се последица на брзата урбанизација, недостатокот на соодветно планирање и намалената свест за одржување на јавниот простор.
За да се врати поранешниот сјај на градот, неопходно е да се преземат мерки за подобрување на урбанистичкото планирање, заштита на животната средина и подигнување на свеста кај граѓаните за значењето на одржувањето на јавната чистота и културното наследство.
И покрај својата непрепознатливост во однос на минатото, во 2023-та година Скопје ја доби престижната титула Европска престолнина на културата за 2028 година. Оваа титула претставува значајна можност за промоција на културното наследство и современите уметнички достигнувања на градот. Сепак, неодамнешните настани и извештаи укажуваат на потенцијални предизвици кои би можеле да ја загрозат оваа чест. Во декември 2024 година, Европската комисија изрази загриженост поради недостаток на напредок во подготовките за настаните поврзани со титулата. Извештајот нотираше сериозни пропусти во планирањето и реализацијата, што доведе до предупредувања дека Скопје може да ја изгуби номинацијата.
