Вложувањето во осигурување и во пензиски фондови во Македонија станува сѐ поприсутна тема, но сепак заостануваме зад развиените земји кога станува збор за финансиската култура.
Граѓаните, иако сѐ посвесни за важноста на осигурувањето и долгорочната штедење, често се соочуваат со ограничени финансиски можности и недоволно знаење за опциите што им стојат на располагање.
Според податоците, околу 700.000 граѓани се членови на задолжителните пензиски фондови, додека вложувањата во доброволните пензиски фондови и животното осигурување значително заостануваат.
Причините за ова се различни, од недоверба во системот, па сѐ до нискиот животен стандард.
Раст на свеста, но и предизвици
Економистите сметаат дека финансиската писменост во Македонија е на ниско ниво, што директно влијае на степенот на вложување во овие инструменти.
„Луѓето честопати не разбираат што добиваат со животното осигурување или со пензиските фондови. Сѐ додека граѓаните не стекнат доверба во системот, тешко ќе видиме значителен напредок“, порачуваат експертите.
Но, трендот се менува. Податоците покажуваат дека младите почнуваат да размислуваат за финансиската стабилност на подолг рок.
Мартин Јовановски, млад информатичар од Скопје, неодамна вложил во инвестициски фонд.
„Сакам да имам сигурност во иднина. Не можам да се потпирам само на државната пензија, особено ако ги земеме предвид демографските промени и економските непредвидливости“, објаснува тој.
Недоверба во осигурителните компании
Осигурувањето, особено животното, е уште една тема која бара внимание.
Иако постои раст на договорите за животно осигурување, тие сѐ уште претставуваат мал дел од вкупниот пазар.
„Граѓаните не се доволно информирани за тоа какви придобивки носи животното осигурување“, објаснува Виолета Петровска, агент за осигурување. „Честопати мислат дека парите кои ги вложуваат ќе ги изгубат ако нешто се случи, а не сфаќаат дека тие средства се инвестираат и носат поврат“.
Во услови на економска криза и растечки трошоци, многумина приоритет им даваат на дневните потреби.
„Семејството ми е на прво место, а осигурување ми е луксуз кој не можам да си го дозволам“, вели Весна Ристеска, мајка на три деца од Велес.
Како понатаму?
Експертите сугерираат дека потребна е поголема едукација за придобивките од осигурувањето и пензиските фондови, како и подобрување на транспарентноста кај осигурителните компании.
Владата и финансиските институции треба да преземат поактивна улога во едукацијата на населението и стимулирањето на вложувања преку даночни олеснувања или други поттикнувачки мерки.
„Клучот е во довербата и едукацијата. Граѓаните треба да разберат дека осигурувањето и пензиските фондови не се трошок, туку инвестиција во нивната иднина“, заклучуваат економистите.
Додека Македонците полека ги менуваат своите навики, потребен е уште долг пат за да се достигнат посакуваните нивоа на вложување кои ќе обезбедат финансиска сигурност за секој граѓанин.
