Иселувањето, недостигот од млади земјоделци, скапите материјали, немањето доследна стратегија за поддршка на земјоделството се дел од причините поради кои во континуитет се намалуваат земјоделските површини што се обработуваат во Македонија. Иако нашата земја важи за земјоделска држава со традиционални земјоделски производи, со години се соочуваме со голем број предизвици кои продонесуваат за зголемен увоз на земјоделски производи.
Сериозен е проблемот со работната сила. Речиси нема млади кои би сакале да работат во овој сектор. А, ако нема работници, нема ниту производство на домашна храна. Што значи, граѓаните мора да купуваат увозна храна и при најмали ценовни шокови да плаќаат далеку поскапа храна отколку во регионот и во Европа.
Проблемот е како да се задржат и мотивираат младите да бидат земјоделци, но и како да се натераат жените да се вклучат во овој сектор. Податоците говорат дека просечна старост на земјоделците е над 50 години и дека скоро 2/3 се мажи, а само 1/3 жени. Младите не сакаат да бидат земјоделци оти тешко можат да стартуваат во секторот бидејќи немаат пари, додека заеднички проблем со малата вклученост на жените е лошата инфраструктура во селата. Младите не можат да ги задоволат основните социјални и општествени потреби, а жените имаат дополнително оптоварување што мора да се грижат за возрасните членови на семејството и за децата. Едноставно нема градинки, ниту домови за стари лица.
Порталот Пари разговараше со неколкумина упатени во овој сектор и релевантни институции, со цел да дадат одговори за оваа проблематика.
ОД НАЦИОНАЛЕН ИНТЕРЕС Е ДА НЕ ЗАМРЕ ЗЕМЈОДЕЛСТВОТО
За овој горлив проблем во земјоделството, разговорот го започнавме со економскиот експерт Здравко Савески каде што дополни со уште еден податок колку е загрижувачка состојбата со земјоделството.
„Во секој од последните десет квартали, вкупниот БДП бележи раст. Во истиот период, секторот на земјоделство, шумарство и рибарство бележи пад во дури осум од десет квартали. Падот не е мал, достигна вртоглави вредности под 12 проценти во последниот квартал од 2023 и првиот квартал од 2024 година. Овој алармантен податок кажува дека учеството на овој сектор во вкупната економија се намалува не само релативно, туку и апсолутно“, објаснува Савески, за порталот Пари.
За да се обезбеди работна сила, вели дека еден од начините е да се субвенционираат платите на земјоделците и земјоделските работници, бидејќи од национален интерес е да не ни замре земјоделството.
Старосната структура е крајно неповолна, тој вели дека учинокот од сопственото занимавање со земјоделски активности има повеќе позитивни ефекти. Луѓето сами произведуваат дел од сопствената храна, што има позитивен ефект и врз нивниот буџет и врз нивното здравје.
„Позитивен ефект има и врз подобрувањето на квалитетот на нивниот живот. Се разбира, во процесот на градинарење, се гради позитивна слика за земјоделската работа и за нејзината важност. Без промена на имиџот на земјоделската работа, а и без промена на растечкиот тренд кај младите (а и кај сите) во изборот на работното место да ја гледаат само паричната димензија, никакви економски стимуланси нема да ги убедат младите луѓе да се занимаваат со земјоделска, кога имаат опција за канцелариска работа“, истакнува Савески.
Целиот текст прочитајте го на: pari.com.mk
