Стратегијата за избегнување на воведување на карантин доведе до тоа оваа нордиска земја да има 358 смртни случаи на 1 милион жители, додека останатите земји како Данска (93), Финска (53) и Норвешка (44) имаат значително помалку.
„Експериментот успеа, но пациентот е мртов“, вака може да се опише ефектот на контроверзната шведска стратегија за борба против коронавирусот, на кој до неодамна му завидуваше „заклучениот“ остаток од Европа.
Единствената скандинавска земја во која учениците од основните училишта оделе на училиште во моментот на епидемијата, а граѓаните можеле да се возат со јавен превоз, да седат во кафулиња или да одат на фризер, бележи неславен рекорд - повеќе од 30.000 заразени и дури 3.679 починати од ефектите на Ковид 19.
Иако немаше строги мерки како во соседните земји, од Швеѓаните постари од 70 години беше замолено да не ги напуштат своите станови, а вработените, доколку можеа, да работат од дома. Спортските настани беа откажани, средните училишта и колеџи се префрлија на часови преку Интернет, а собирањето на повеќе од 50 лица стана забрането.
Сепак, резултатот од овие либерални мерки, кои беа сведени на препораката до граѓаните „да одржуваат социјална дистанца и да преземат одговорност за своите постапки“, покажа опасен недостаток. Шведска денес има 358 смртни случаи на милион жители, во споредба со 267 во САД, каде епидемијата исто така не стивнува. Кога ќе се погледнат другите нордиски земји, кои применија строги карантински мерки, се забележува дека шведскиот модел не го поминал тестот: Данска има 93 смртни случаи на милиони жители, Финска 53 и Норвешка 44.
Иако многу експерти и епидемиолози веќе долго време предупредуваат дека избегнувањето на воведување на некои присилни мерки може да има катастрофални последици, пофалбите за Шведска дошле дури и од Светската здравствена организација. На крајот на април, д-р Марк Рајан, експерт за вонредни состојби, рече дека ова е модел за иднината, бидејќи шведските власти, наместо тотална блокада и карантин, воведоа мерки што се потпираат на самоконтрола и дисциплина на граѓаните.
Сепак, Шведска започна постепено да ја ревидира својата антивирусна стратегија. Особено откако дозна дека половина од оние на возраст над 70 години, кои починале како резултат на Ковид-19, живееле во домовите за стари лица, поради што се отвори истрага. Според Блумберг, премиерот Стефан Левен планира да потроши дополнителни 203 милиони евра на здравствениот персонал за заштита на постарата популација. Иако не воведе забрани за патувања, владата во Стокхолм ја прошири препораката до граѓаните да се воздржат од патување во странство до средината на јули. Директорот на Агенцијата за јавно здравје Јохан Карлстон, со максимални мерки на претпазливост, препорача пократки патувања во земјата, но додаде дека заради ризикот од пренесување на вирусот, сè уште не треба да се посетуваат постарите лица.
На крајот на април, њујоршкиот статистичар и експерт за ризици во Николас Насим Талеб - автор на познатиот бестселер „Црн лебед“, за феноменот на непредвидливи настани и теорија на веројатност - постави аларм на „Твитер“: „Запрете го тоа ср..е. „Шведска направи ужасна работа во споредба со Норвешка, Данска и Финска“.
Исплашени од последиците од препораките на главниот државен епидемиолог Андерс Тегнел, кој беше против карантинските мерки, 22 научници и лекари упатија апел на 14 април во дневниот весник „Дагенс Нихер“: „Пристапот во борбата против епидемијата мора да се промени радикално и брзо. Како што се шири вирусот, треба да го зголемиме социјалното растојание. Политичарите мора да интервенираат, бидејќи немаме алтернатива“.
Новинарката Елизабет Озбринк, добро позната критичарка на пристапот на владата, за Франс 24 изјави дека многу луѓе делуваат како воопшто да нема епидемија и не ја одржуваат потребната социјална дистанца.
Вирологот Лена Ајнхорн вели дека епидемиолошката состојба не би била толку катастрофална доколку Шведска спроведе широка програма за тестирање на граѓаните за Ковид-19, но и за присуство на антитела, особено кај постарите лица.
Ако Шведска воведеше задолжителен 14-дневен карантин за сите членови на семејството на пациентот, немаше да ја имаме оваа слика. „Ако државата ги затвореше рестораните некое време, ќе имаше помала можност за ширење на оваа инфекција преку капки во воздухот, истакна Ајнхорн.
Иако парламентот, по предлог на централно-левичарската влада, на 7 април донесе закон, според кој е можно да се воведат привремени и брзи мерки за здравствена заштита, државата го даде главниот збор на главниот шведски епидемиолог Андерс Тегнел, кој во меѓувреме стана не само познат, туку и многу популарен.
Во интервју за француската телевизија на почетокот на мај, министерката за надворешни работи, Ана Линде, се оправда себеси велејќи дека ваквиот пристап во борбата против епидемијата не е обид за создавање „масовен имунитет“, туку за да се забави ширењето на вирусот.
За Елизабет Озбринк, главниот проблем е што владата цело време се крие позади својата улога. Одлуките што се донесуваат се политички, а шведските политичари мораа да преземат поголема видлива одговорност во борбата против епидемијата, како што е случајот и во другите нордиски земји, смета новинарот.