Незаконски е да се бара од граѓаните да плаќаат за нови изводи не постари од 6 месеци
Експерти велат дека институциите постапуваат незаконски кога за разни апликации, барања и слично, каде што има потреба од доставување извод од матичната книга на раѓање, поставуваат услов изводот да не биде постар од шест месеци. Според експертските мислења кои ги објави Порталб, институциите немаат законско право да ја бараат оваа обврска од граѓаните.
Државниот завод за ревизија, во својот извештај за Управата за водење матичните книги за 2019 година, пишува дека од издавање на изводи на родени, венчани и умрени, пријава на новороденче и издавање на изводи од матична книга на родените, склучување на брак и издавање на изводи од матична книга на венчаните, склучување на брак надвор од службените простории на Управата, пријавување на умрени и издавање на изводи од матична книга на умрените, има остварено вкупен приход од 36.254.000 денари (близу 600.000 евра). Сите овие пари се дадени директно од џебот на граѓаните и тие, заедно со многу време и нерви, можеле да се заштедат, доколку не се обезбеди функционална дигитализација на институциите.
На секој извод од матичната книга на родените што го издава Управата за водење на матичните книги (УВМК), на задната страна има печат на кој пишува дека „Изводот од матичната книга, е јавна исправа со неограничен рок на важење“. За настанатите дополнителни промени во граѓанскиот статус кои не се евидентирани во овој извод, одговорно е лицето кој истиот го користи како доказ.
Но, и покрај тоа, Управата за водење на матичните книги има усвоено интерна наредба за да не се прифатат изводите кои се постари од шест месеци со образложение дека има граѓани кои ги менуваат податоците и не ги евидентираат и со тоа можат да направат голема штета.
Универзитетската професорка Ана Павловска-Данева вели дека таквата наредба е спротивна на законот и дека документ не постар од шест месеци може да се бара само кога се работи за извод од книгата на венчани, бидејќи тоа го предвидува и Законот за семејството и во никој случај не треба да се бара извод од матичната книга на родените не постар од шест месеци. Тоа, според професорката, не треба да го прави ниту една институција.
„Такво нешто нема во ниту една држава. Изводот од матичната книга на родените е извод од матичната книга на родените, нема потреба ниту од шест месеци, ниту од шест години. Еднаш се раѓа, еднаш се добива име, презиме, матичен број итн. Ист е случајот и со државјанството, тука нема што да се бара старо шест месеци или ново. Може да се бара само во случај на извод од матичната книга на венчаните. Има случаи кога на нашите граѓани кои се родени во странство им бараат да донесат од таму, на пример извод од матичната книга на родени не постар од шест месеци, и Германците се смеат. Кај нив нема такво нешто и не им даваат, бидејќи не им треба втор сертификат, се чудат“, вели професорката Павловска=Данева.
Извор: meta.mk
