Цените на зрната кафе го достигнаа највисокото ниво во речиси половина век, пред се поради неповолните временски услови и проблемите со снабдувањето. Ова зголемување значи дека кафето во сите негови форми – од пијалоци Арабика до инстант кафе на база на робуста – речиси сигурно ќе стане поскапо за потрошувачите.
Во средата светската референтна цена на Арабика порасна за 4,6 отсто на 3,2305 американски долари за фунта, што е највисоко ниво од 1977 година, пишува Business Insider, а пренесува tportal. Од почетокот на годината, фјучерсите на Арабика скокнаа за повеќе од 70 отсто.
Во исто време, референтната цена за робуста – поевтина алтернатива на арабика – се зголеми за 6,9 проценти, достигнувајќи 5.533 долари за тон. Цените на Робустата годинава се зголемени за 80 отсто. Најголемиот светски производител на кафе, Нестле, минатата недела најави зголемување на цената за да ги надомести зголемените трошоци за суровини.
Кафето веќе поскапе во последните години
Љубителите на кафе веќе ги чувствуваат овие промени: податоците од Бирото за статистика на трудот на САД покажуваат дека неговите малопродажни цени значително пораснале помеѓу јули 2021 година и февруари 2023 година и во моментов остануваат на високо ниво.
„Зголемувањето на цените на кафето секако ги отежнува американските потрошувачи“, рече Џејсон Милер, професор по менаџмент на синџирот на снабдување на Државниот универзитет во Мичиген. Цените годинава пораснаа поради неколку фактори, вклучувајќи ги и екстремните временски услови во Бразил, најголемиот светски производител на кафе.
Бразил, кој произведува речиси половина од вкупното количество зрна Арабика во светот, се соочува со сериозни проблеми. Земјоделците не сакаа да ги продадат залихите, чекајќи уште повисоки цени откако веќе продадоа околу 70 отсто од сегашниот род, пишува Ројтерс.
Се зголемува и цената на поевтината робуста
Најлошата суша во последните 70 години го погоди Бразил во август и септември, предизвикувајќи загриженост за следната жетва. Иако обилниот дожд подоцна помогна дрвјата да процветаат, експертите се загрижени дали цветовите правилно ќе се развијат во плодови кои содржат зрна кафе.
„Сегашната неизвесност околу бразилското производство предизвикува значителна загриженост за понудата во претстојната маркетинг година, која започнува во јули“, напиша Гилхерме Морија, виш аналитичар во Рабобанк.
Додека некои потрошувачи се префрлаат на поевтината робуста, цените за овој вид кафе исто така растат. Во Виетнам, најголемиот производител на робуста, обилните дождови по претходните суши ја отежнаа ситуацијата. Сегашната жетва се одвива по три години дефицит во понудата. Локалните извештаи покажуваат дека виетнамските лозари исто така бараат повисоки цени, по примерот на нивните бразилски колеги. Слични проблеми има и кај другите големи производители, како Колумбија и Хондурас, кои исто така се борат со екстремни временски услови.
Зголемена глобална побарувачка и можни американски царини
Глобалната побарувачка за кафе ја влошува ситуацијата. Експертите од синџирот на снабдување истакнуваат дека зголемениот број на љубители на кафе, особено оние кои претпочитаат поквалитетни пијалоци Арабика, го зголемува притисокот врз ограничените залихи, пренесува tportal.
„Растот на побарувачката за пософистицирани пијалоци Арабика, во комбинација со долгиот период потребен за одгледување нови растенија, предизвикува проблеми со снабдувањето“, вели Кристофер Танг, професор на UCLA.
Дополнителен притисок може да дојде од САД. За време на кампањата, новоизбраниот претседател Доналд Трамп најави можност за универзални царини за стоки од странство. Додека сегашните планови се насочени кон Канада, Мексико и Кина, проширувањето на тарифите на земји како Бразил, Колумбија и Виетнам значително ќе ги зголеми цените на увезената стока, вклучително и кафето. Според проценките на тинк-тенк Third Way, потенцијалните тарифи би можеле да ја зголемат цената на една фунта кафе за 0,23 долари.
Европски испораки и логистички проблеми во Бразил
Снабдувањето со кафе не е проблем само за САД. Европските земји, исто така, складираат залихи пред новите правила на ЕУ кои бараат доказ дека увезената стока не се одгледувала на обесшумувана земја. Иако примената на законот доцнеше една година, оваа регулатива веќе го зголеми увозот на кафе во Унијата. Ситуацијата ја комплицираат и логистичките проблеми во Бразил. До октомври, 1,7 милиони вреќи со кафе од 60 килограми беа заглавени во бразилските пристаништа поради недостаток на инфраструктура за справување со товарот, објави бразилската извозничка групација Cecafé.
Извор: mk.tv21.tv
