Татјана Николиќ Пантовиќ од Белград е вистинска инспиративна приказна, која е уште еден доказ дека никогаш не е доцна за успех!
За повеќето луѓе, работа од соништата е онаa работа што нè исполнува, во која уживаме и што ни обезбедува редовна и добра плата и можност за напредување.
Но, приказната за Татјана Николиќ Пантовиќ од Белград, која неочекувано ја изгубила работата во 50-тите години, сведочи за фактот дека животот носи различни изненадувања и дека работите често не одат онака како што очекуваме. Иако животот и приредил вистинска бура, денес првата асоцијација кога ќе се спомене нејзиното име е нешто „слатко и многу вкусно“ - локум со малини.
Патот до успехот бил трнлив и ништо не се случило преку ноќ. Вложено е многу работа, напор, знаење и долгогодишно искуство за овој неодолив производ да го види светлото на денот.
Не ми ни паѓаше на памет дека ќе останам без работа
Како дојде до тоа да ја напуштите работата и да започнете со свој бизнис, сосема поразличен од она што сте го работеле претходно?
- По 30 години стаж во Стопанската комора на Србија (ПКС), бев на списокот меѓу бројните колеги кои беа отпуштени и станав технолошки вишок на 1 јануари 2016 година. Повеќе од 20 години, мојата работа беше насочена кон саеми и национални изложби со нашата дијаспора. Го организирав „Prodexpo“, најпознатиот светски саем. Тоа е огромен саем каде може многу да се научи и јас сум особено гордa на тоа во мојата кариера во ПКС. Ја направив Националната изложба во Солун, која постигна голем успех, работев и на проекти во Азербејџан.
Имам богато CV, искуство и многу апликации испратени на разни конкурси, но имам и 58 години, па веројатно затоа никој не сака да ме вработи. Искрено, никогаш не ми падна на памет дека ќе ја изгубам работата.
Семејството – најголемиот ветер во грб
Кој беше најголемиот мотив и двигател на промената?
- Откако дознав дека ја изгубив работата, целиот процес беше многу критичен. Останавме дома само со платата на мојот сопруг и двете деца - ќерката Јована и синот Ѓорѓе, двајцата студенти. На почетокот, финансиската состојба беше тешка, особено затоа што го враќавме станбениот кредит во следните четири години. Тоа беше мака што не би ја посакала на никого. Долго време имав чувство на вина, како да сум направила нешто лошо на работа и поради тоа ме избркаа. Целата ситуација целосно ми го наруши балансот на нормалниот живот. Потоа се разболев, и едноставно морав да направам нешто.
Јас сум од тие луѓе - колку и да ме спуштате на дното, сигурно ќе испливам. Си помислив: „Добив „шут-карта“, но сега ќе видите што ќе правам“. Децата ми се најголемиот ветер грб. И Јована и Ѓорѓе ми велеа дека, после толку години работа и искуство, сигурно ќе смислам нешто. И така и се случи.
Почнавте бизнис со локум од малина. Како се роди таа идеја?
- Малината е српски бренд и каде и да се спомене – тоа е бум. Самата идеја дојде спонтано во разговор со кумовите, кои имаат позната продавница за бонбони. Нашето кумство датира од 1936 година, се пренесуваше од генерација на генерација, како и семејниот рецепт за домашен локум. Мојот кум прави повеќе од 15 видови локум, но нема локум со малини. Кога ме праша како се сетив на тоа, му реков дека тоа е комбинација на искуство што никој не може да ми го одземе и нешто што не постои во Србија, ниту во светот.
Му дадовме име "Кека" локум од малини. За името е заслужен мојот син, а го одбравме бидејќи исто се пишува и на кирилица и на латиница. Кека обично е баба која постојано меси и готви нешто, па оттука и препознатливото лого дизајнирано од ќерка ми Јована. Веќе во таа прва година, 2018 година, учествував на саемот за етно храна, токму на штандот на Српската стопанска комора и ја освоив наградата „ Robna marka Srbije“. Добив заштитно име за потеклото на малината, што ми овозможи да ја добијам налепницата „Original Srbije“, што означува дека работите со производи од географско потекло. Тоа беше мојот прв сигнал дека мојот производ е навистина добар.
Дали постоеше сомнеж дали ќе успеете и како ви оди бизнисот сега?
- Во ниту еден момент не се сомневав дали треба да го правам ова. Сфатив дека не е толку лошо што останав без работа. Да не се случеше тоа, денес немаше да јадеме локум од малина во Србија. Иако општата состојба сега е потешка, добро ни оди со оглед на фактот дека локумот не е храна како млеко и леб, без која луѓето не можат. Со производот, влеговме во многу барови и продавници за здрава храна. Најголемиот бум го имавме во моментот кога започна пандемијата затоа што луѓето не одеа никаде, следеа многу работи на Интернет и тогаш имавме многу нарачки за достава. Требаше да имаме најмалку два автомобила за да стигнеме на сите страни. Дури и денес, ние испорачуваме и испраќаме по пошта каде што е потребно.
Имав повеќе идеи за нов вкус на локум, како и комбинација на локум со друг традиционален производ непосредно пред почетокот на пандемијата, но тоа ќе почека малку. Кој знае зошто е добро.
Колку беше тешко да се започне бизнис, од финансиски аспект?
- На почетокот, финансиската состојба беше тешка, особено во периодот откако останав без работа. На сите им е полесно кога работат во државна компанија и кога се знае дека плата ќе добијат на први. Но, сега размислувам поинаку. Претпочитам претприемништво, особено кога ќе видам како се собираат околу мојот штанд и се воодушевуваат по дегустацијата. Моето срце тогаш е исполнето и нема поголема награда за мене од тоа.
Што најмногу ве изненади на патот?
- Дефинитивно луѓе кои се јавуваат за повторно да нарачаат локум. Тие едноставно препознаа квалитет што нема да го променам. Искрено, никогаш не се надевав дека ќе се најдам на оваа друга страна и ќе бидам во улога на производител. Отсекогаш сум била таа што ги поврзувал компаниите едни со други, но многу значи кога некој ќе ве препознае.
Што би им порачале на сите оние кои сакаат да направат пресврт во кариерата сличен на вашиот?
- Страшно е кога ќе ја изгубиш работата на таа возраст. Тоа беше шок за мене, поради што и се разболев. Не беше лесно и не можам да кажам дека не бев во криза. Нема паметен одговор на тоа прашање, но можам да ви кажам три работи - прво, човек мора да расчисти некои работи во главата, второ, да го направи она што го сака и трето, поддршката на семејството, децата и родителите е секогаш клучна . Дозволете нивната поддршка да ве води да дадете се од себе.