Европа сега има толку многу природен гас што не знае што да прави со него, па цената на самото место оваа недела накратко стана негативна, објави телевизијата CNN.
Со месеци, европските претставници предупредуваат на енергетска криза во текот на претстојната зима, бидејќи Русија, некогаш најголемиот снабдувач на природен гас во регионот, го намали снабдувањето како одмазда за санкциите воведени од Европа поради руската инвазија на Украина, известуваат медиумите.
Сега складиштата за гас во ЕУ се речиси полни, па танкери кои превезуваат течен природен гас (ТНГ), се додава, стојат во пристаништата бидејќи немаат каде да го растовараат товарот, а цените паѓаат.
Референтните фјучерси за природен гас (купени еден месец однапред) на европскиот пазар паднаа за 20 отсто од минатиот четврток и повеќе од 70 отсто откако достигнаа рекордно високо ниво кон крајот на август. На холандскиот пазар цената за испорака на гас во рок од еден час во еден момент падна под нула евра, покажуваат податоците на Интерконтиненталната берза.
Цените паднаа на негативна територија поради застојот на мрежата, изјави за CNN, Томас Марзек-Мансер, шеф за анализа на пазарот на гас во Independent Commodity Intelligence Services (ICIS).
Тоа е изненадувачки пресврт за Европа, каде што домаќинствата и бизнисите беа погодени од застрашувачки скок на цената на еден од нејзините најважни извори на енергија во претходниот дел од годината.
Масимо Ди Одоардо, потпретседател за истражување на пазарот на гас и TPG во Вуд Мекензи, вели дека таквиот драматичен пресврт на среќата во голема мера се должи на невообичаено благото време.
„Во земјите како Италија, Шпанија, Франција, температурите и потрошувачката на гас се поблиску до нивоата од август и почетокот на септември. Дури и во нордиските земји, како и во Велика Британија и Германија, потрошувачката е далеку под просекот за овој период од годината“, додава тој.
Според операторот Gas Infrastructure Europe, капацитетите за складирање на гас во ЕУ сега се полни речиси 94 отсто. Тоа е далеку над 80-те проценти што 27-члениот блок ги постави како цел да ги достигне до ноември.
Тоа е исклучително високо ниво, рече Ди Одоардо, истакнувајќи дека максималните нивоа на складирање во просек изнесуваат 87 отсто од капацитетот во последните пет години.
Напорите на Европа да обезбеди што е можно повеќе гас пред зимата доведоа до акумулација на танкери TPG во европските пристаништа поради недостиг на терминали за складирање.
Феликс Бут, раководител на компанијата за следење податоци TPG Vortex, изјави за CNN дека дури 35 бродови пловат во близина на пристаништата во северозападна Европа и на Пиринејскиот Полуостров, или пловат многу бавно кон нив, поради недостаток на капацитет за складирање за истовар.
На тие бродови веројатно ќе им треба уште еден месец за да го преземат товарот, додава тој.
Заедно, тие танкери носат ТПГ во вредност од околу 2,0 милијарди долари, според давателот на податоци за енергетскиот пазар Аргус Медиа.
И покрај неодамнешниот пад на цената на гасот во Европа на околу 100 евра за мегават час, европските фјучерси за природен гас сè уште се 126 отсто над нивните нивоа минатиот октомври, кога економиите почнаа повторно да се отвораат по заклучувањето на корона и скокна побарувачката.
Цените би можеле повторно нагло да се зголемат во декември и јануари доколку времето наеднаш стане постудено, предупредува Бут. И покрај фактот дека уделот на Русија во вкупниот европски увоз на гас падна од 40 отсто на само 9,0 отсто, регионот може да се најде во тешка ситуација следното лето кога ќе треба да ги надополни резервите за следната зима.
Се проценува дека цените ќе достигнат 150 евра за мегават-час до крајот на 2023 година, вели Бил Ведербурн, економист за пазари на стоки во Capital Economics, објаснувајќи дека пополнувањето на складиштето пред следната зима ќе бара ЕУ да увезе уште повеќе TPG, бидејќи мора да надомести за изгубениот увоз на руски гас за цела година, наведува Си-Ен-Ен.
