Секој занает вреди злато, одамна е тоа опишано во Србија преку народната поговорка „Сè, сè, но занает“, а сепак се чини дека нема поскапоцени занаетчиски производи од оние на златарите.
Да се биде златар отсекогаш било нешто посебно и вредно, но за жал, оваа професија и тоа како е дефицитарна во Србија со години. Тоа е така поради тоа што нема многу образовни институции кои обучуваат златари. Има само неколку од Келебија до Прешево.
Едно од нив е Училиштето за применета уметност во Шабац, каде Ивко Петрониќ со години работи како соработник во образованието на златари.
- Тоа е занает кој има долга традиција во Србија. Да речеме, уште од 13 век, кога на овие простори пристигнале Саксонците, се изработувале сребрени и златни предмети, како чаши, се врежувале грбови, се изработувале прстени и оттогаш овде станува популарно. Се менуваше и се развиваше со годините и дојде до тоа како изгледа денес – ја започнува својата приказна Петрониќ.
Мора да знаете хемија, математика...
Во образовната институција каде што работи со години, секоја година се запишувале по неколку десетици основци кои решиле да студираат за златара. Сепак, тоа не е случај денес. Сега, како што ни кажува Петрониќ, ги има меѓу 7 и 10 по учебна година.
- Некои други занимања имаат предност, мислам главно на сите поврзани со ИТ индустријата, а забележително се помалку луѓе кои би сакале да работат како златари. Една од причините за тоа е фактот што низ целата земја се затворени големи златари во државна сопственост и што оваа работа најмногу се работи во приватни фирми. Во такви услови хиперпродукцијата, главно на предмети од Кина, е во преден план, па рачната работа со благородни метали е се поретка - вели Петрониќ.
Ивко Петрониќ со години работи во Училиштето за применета уметност во Шабац
Според стручен соработник од школата за применета уметност Шабац, златарството не е лесен занает, бара многу труд, но на крајот може да се исплати.
- Да речеме дека може да заработите околу 1.000 евра месечно, додека од друга страна, треба многу да вложите во знаење. Не можете да бидете добар златар ако немате одлично познавање од хемија, металургија, механика, технологија, а многу е важно и знаењето од математика. Се разбира, нема потреба да се зборува за умешност во прстите. Сепак, убеден сум дека оваа професија секогаш ќе биде застапена во Србија и би ги советувал младите да и се посветат. Многу брзо тоа ќе биде уште поценет занает отколку што е сега - истакнува Петрониќ.
Уживањето е кога учествувате во среќата на купувачот
Златарскиот еснаф е многу специфичен. Скапоцените метали се вредни, не се лесни за ракување, а за да бидете успешни во овој занает, пред се е важно тоа да го работите со многу љубов.
Вака раскажува Стефан Антиќ, сопственик на златарница од Ќуприја, кој завршил четиригодишно образование и сега успешно се занимава со овој бизнис.
- Моите родители се занимаваа со текстил, така што ова не е семеен бизнис, туку мој личен избор. Накитот е уметнички занает, бидејќи ви дава простор да се изразите преку него и да дадете личен допир преку креативноста. За убавината на едно парче накит не е важен само дизајнот, туку и пристапот кон самата изработка. Она што ме прави особено среќен во оваа работа е што вие и вашите клиенти најчесто ги споделувате најубавите моменти од нивниот живот и навистина е привилегија да се учествува во тоа - вели Антиќ.
Ќе има се повеќе и повеќе
Фактот што живее во мало гратче за Стефан не е голем проблем бидејќи во неговиот дуќан доаѓаат многу повеќе клиенти од други краеви на Србија.
Презентирањето на она што го правите преку социјалните мрежи е многу важно, а често „поставувам“ и едукативни видеа. Така допирам до потенцијалните клиенти, додека посебен шарм има кога клиентот ќе те препорача на своите пријатели. Тоа значи дека си завршил добра работа и дека клиентот е презадоволен – открива Антиќ.
И Стефан, исто како и Ивко Петронијевиќ, е сигурен дека златарска трговија во Србија се уште има перспектива, верува дека многу млади ќе ја разберат и дека нема да потрае долго. И тогаш, сите ќе можат заедно да се насмеат кога ќе слушнат споредба од типот - „Работиш како златар“.
