Под чадорот на глобалните економски притисоци и геостратешки неизвесности, рударската индустрија во Македонија се соочува со невидена криза.
Не само што високата инфлација и намалената потрошувачка на метали и минерали го забавуваат рударскиот сектор, туку и младите се оттуѓуваат од традиционалната професија на рударството, дури и со понудени плати кои достигнуваат до 1.000 евра.
Според статистичките податоци, во првата половина од 2024 година, рударското производство во Македонија е намалено за 5,8%, што укажува на значително опаѓање на извозот на рудни богатства.
Средбата со 52-годишниот рудар од Македонска Каменица, кој со години успешно се носи со тежината на оваа професија, открива дека и покрај пристојната заработка, работата во рудникот е тешка, напорна и опасна.
„Секој ден е борба, но платата е добра. Сепак, моите синови, кои сѐ уште се во средно училиште, не сакаат да го следат мојот пат“, вели нашиот соговорник со замислен поглед.
Неговата приказна е одраз на широката слика на индустријата, каде младите сѐ повеќе се стремат кон други професии, оставајќи ги рудниците да се борат со недостиг на работна сила.
Оваа тенденција не е изолиран случај, туку дел од поголемиот тренд на промени во работната сила и професионалните аспирации на младите.
Со зголемената достапност на образование и технолошкиот напредок, младите бараат работни места кои нудат повеќе од само финансиска стабилност – тие бараат кариери кои се во согласност со нивните лични интереси и вредности.
Рударството, со своите предизвици и ризици, сè помалку ги привлекува младите, кои се вртат кон поинакви хоризонти.
Иако платите во рударството може да бидат конкурентни, прашањето за квалитетот на живот и работните услови останува отворено.
Рударите како нашиот соговорник од Македонска Каменица се соочуваат со дневни предизвици кои ги тестираат нивните физички и ментални граници.
Нивните приказни и искуства се важни за разбирањето на динамиката која го обликува рударскиот сектор и за идентификување на можните патишта кон подобрување на условите и привлекување на нови генерации работници.
Додека Македонија се обидува да се прилагоди на променливите економски и геополитички реалности, рударската индустрија ќе мора да најде начини да се реинвентира и да стане поатрактивна за младите.
Ова може да вклучува инвестирање во модернизација, подобрување на безбедносните стандарди и создавање на работни места кои ќе ги задоволат очекувањата на новата работна сила.
