Летното сметање на времето носи повеќе вечерна светлина, но и сериозни последици по здравјето.
Промените во телесниот часовник може да доведат до проблеми со спиењето кои траат со недели, а научните истражувања покажуваат дека постои зголемен ризик од срцеви и мозочни удари веднаш по преминувањето на новото време. Покрај тоа, летното сметање на времето е поврзано и со пораст на сообраќајните несреќи, особено во утринските часови.
Како промената на времето влијае на телото?
Телесниот часовник, или деноноќниот ритам, се регулира преку изложеноста на светлина. Утринското сонце го ресетира ритамот, додека вечерната светлина го одложува лачењето на мелатонин – хормонот кој предизвикува поспаност. Со поместувањето на времето во март, телото тешко се приспособува на новиот ритам, што доведува до замор, недостаток на концентрација и зголемен ризик од хронични болести.
Истражувањата покажуваат дека недостатокот на сон е поврзан со зголемен крвен притисок, срцеви заболувања, дебелина и когнитивно опаѓање. Сообраќајните несреќи со фатални последици исто така се зголемуваат во првите неколку дена по преминот на летното време. Анализите во САД покажале дека ризикот е најголем во утринските часови, кога возачите се најмалку одморени.
Лекарите предупредуваат: Првиот понеделник по промената е критичен
Според Американското здружение за срце, бројот на срцеви удари значително расте во понеделник по воведувањето на летното сметање на времето, додека мозочните удари се зачестени два дена подоцна. Истражувачите не се сигурни зошто ова се случува, но се претпоставува дека ненадејното нарушување на телесниот ритам дополнително ги влошува веќе постоечките здравствени проблеми како што се висок крвен притисок и срцеви заболувања.
Како да се прилагодите на летното сметање на времето?
Експертите советуваат неколку стратегии за полесно адаптирање на новото време:
– Легнувајте 15-20 минути порано во деновите пред промената.
– Будете се во исто време секое утро за да помогнете во регулирањето на телесниот часовник.
– Изложете се на утринско сонце, особено во првата недела од новото време.
– Прилагодете ги дневните рутини, како што се времето за вечера или вежбање.
– Избегнувајте попладневни дремки, кофеинот и користењето на мобилни уреди навечер, бидејќи тие дополнително го одложуваат циклусот на спиење.
Ќе се укине ли летното сметање на времето?
Секоја година се дискутира за укинување на оваа практика. Поранешниот американски претседател Доналд Трамп вети дека ќе стави крај на летното сметање на времето, а во Конгресот неколку години се разгледува законот за трајно задржување на оваа временска промена. Сепак, здравствените организации, како Американското медицинско здружение, препорачуваат спротивното – задржување на стандардното (зимско) време преку целата година, бидејќи тоа е подобро усогласено со биолошкиот часовник на луѓето и овозможува поконзистентен и поквалитетен сон.
