Други земји, познати производители на тој цитрус, имаат проблеми со производството. Цената на сокот од портокал во Америка се искачи на највисоко ниво во нејзината историја, а цените на акциите се највисоки од 1966 година, т.е. од кога се тргува со ова добро. Во Грција се зголеми седум пати.
Раководителот на Катедрата за менаџмент на агробизнис на Земјоделскиот факултет во Земун, Зоран Рајиќ, вели дека климатските фактори се клучни за цената на ова овошје на светскиот пазар. Исто така, објаснува зошто лимоните се толку евтини.
Флорида, која произведува 90 отсто од вкупната количина сок од портокал во САД, минатата есен двапати беше погодена од големи урагани. Затоа се очекува производството во оваа американска сојузна држава да биде најниско во последните 100 години.
Професорот Зоран Рајиќ наведува дека климатските фактори се клучни фактори за цената на портокалите на светскиот пазар.
- Земјите од кои најмногу увезуваме се соочуваат со суша и недостиг на работна сила. Во Шпанија дури е забележано расчистување на одредени насади поради сушата. Турција се уште не е пристигната со портокали, но треба да се знае дека ова е претсезона, па декември ќе биде главниот настан кога е во прашање самата жетва. Во Грција повторно поради проблемот со сушата, плодовите се помали и немаат доволно сок - објаснува професорот.
Цените на портокалите на пазарот
Рајиќ посочува и дека цената во одредени региони на Грција е зголемена и до седум пати. Така, на Пелопонез, во регионот на Аргос, беше некаде околу пет, а сега достигна 27 центи. Цената на портокалите на берзата на крајот на октомври изнесуваше неверојатни осум долари, во меѓувреме е намалена, но сепак е повисока за речиси 60 отсто од почетокот на годината.
Професорот објаснува дека понудата и побарувачката имаат свое влијание врз цената, но посочува и дека Мексико и Бразил, кои се најголеми производители на сокови, веќе две години имаат проблеми со снабдувањето со суровини.
- Секако, сето тоа се одразува и на другите пазари. Само да знаете дека цената на теренот која се одредува годинава е двојно повисока. Минатата година беше околу 20 центи, а сега е 40 центи со сите ризици кога ќе се погледне структурата на квалитетот на самото овошје - вели професорот и додава дека веќе доаѓаат сигнали од некои други пазари.
Тоа укажува и дека на рускиот пазар, кој е огромен, има поместување на побарувачката и намалена разлика меѓу цените на агрумите и другите тропски овошја. Дополнително, зголемена е потрошувачката на папаја, манго, авокадо, некои производи кои беа недостапни за голем број потрошувачи.
И во Србија цената на портокалите е значително повисока, особено во споредба со другите агруми. Лани кога се работи за големопродажба се движеше до 70-75 центи, а сега е меѓу 85 и 90 центи.
Зошто лимонот е евтин?
Од друга страна, се чини дека лимоните никогаш не се поевтини. Професорот објаснува дека има две причини за пониската цена на лимонот.
-Сега во тек е бербата на сортата „мајер“ која не е за сок, а кога ќе излеземе надвор ќе видиме дека е уште топло и тогаш е намалена побарувачката на лимони. Тогаш логично е дека цената на лимонот, кој лани во ова време се увезуваше, беше околу 70 центи, сега е околу 40 центи. Кај мандарините цената е намалена од 85 на 90 центи на 55 до 58 центи. И грејпфрутот падна за околу десет центи - истакнува професорот.
Сокот од портокал вреди злато
Србија лани увезла околу 104.000 тони цитрус, околу 39.000 тони портокали, 28.000 тони лимони, а вкупната вредност на увозот била околу 80 милиони. Годинава увозот е околу 66.000 тони, а завршува во септември.
- Има една мудрост кај народот која вели дека сокот од портокал вреди како злато наутро, како сребро напладне, како како бронза навечер. Верувам дека неговата употребна вредност во иднина ќе биде голема, но не верувам ни на пазарот - вели Рајиќ и додава дека не би било добро за нас како потрошувачи да биде во такви размери.
Кога станува збор за производството и извозот на јаболка, тоа укажува дека цела деценија предупредуваат дека полека се затвораат некои пазари, пред се рускиот, кој подигна огромни овошни насади и затоа бараат пренасочување на нашите производители на некои други пазари.
