Самсо е мало данско острово со околу 4.000 жители, но неговата улога во енергетската трансформација е далеку поголема од неговата географска големина. Ова градче во изминатите две децении доживеа исклучителен еколошки пресврт—денес, целата електрична енергија што ја користи доаѓа од обновливи извори.
Од 1997 година, Самсо успеа да го намали својот јаглероден отпечаток за неверојатни 140 отсто, генерирајќи повеќе енергија отколку што му е потребно и извезувајќи го вишокот на копнениот дел од Данска. Секој жител на островот е дел од оваа зелена револуција.
Од идеја до реалност
Сè започна во 1997 година, кога данската влада, во екот на нафтената криза, распиша натпревар за целосна енергетска транзиција на една локална заедница во рок од десет години. Самсо, иако неочекуван кандидат, победи благодарение на визијата на инженерот Оле Јонсон, кој успеа да го убеди градоначалникот дека токму нивниот остров е идеалното место за овој експеримент.
Државата вложи околу 90 милиони долари, но имаше и услови—локално кофинансирање и искористување на технологија достапна во Данска. Првичниот скептицизам меѓу жителите исчезна кога ветените проекти почнаа да носат реални економски придобивки.
Самоодржлива иднина
Денес, на Самсо има 21 ветерна турбина, 10 на копно и 11 во водите на мореузот Катига, кој ги поврзува Северното и Балтичкото Море. Високи до 63 метри, овие турбини произведуваат милиони киловат-часови енергија годишно.
Она што го прави Самсо посебен не е само производството на зелена енергија, туку и фактот дека токму жителите се сопственици на овие турбини. Благодарение на традицијата на кооперативи, речиси секој десетти жител инвестирал во ветерна турбина, што значи дека енергијата не е само обновлива, туку и профитабилна.
„Живеам овде 28 години, имам 150 крави, една турбина на мојата фарма и половина во морето“, раскажува фармерот Јорген Транберг. За многумина како него, ветерните турбини не се нешто наметнато, туку паметна бизнис одлука.
Повеќе од енергетска трансформација
Освен што обезбеди енергетска независност, Самсо стана центар за истражување и едукација. Од 2007 година, тука функционира Академијата за енергија, каде што политичари, научници и студенти од целиот свет учат за обновливите извори. Туризмот исто така процвета—сè повеќе посетители доаѓаат за да видат како изгледа иднината на одржливиот живот.
„Преминавме од целосна зависност од увозна нафта до 100% одржлива енергија, без да правиме компромис со квалитетот на живот“, вели директорот на Академијата за енергија, Сорен Хермансен.
Само неколку децении порано, Самсо беше обично острово зависно од фосилни горива. Денес, тоа е светски пример за енергетска независност и одржлив развој—доказ дека визијата, локалната посветеност и паметните инвестиции можат да донесат револуционерни промени.
Извор: eupravozato.mondo.rs
