Занаетите во Македонија се соочуваат со двојна закана – голема побарувачка и мал број нови мајстори.
Вештите занаетчии во државата заработуваат одлично, но со години се мачат да најдат наследници кои би ги продолжиле нивните занаети. Парадоксално, работата која нуди финансиска стабилност е запоставена од младите, кои сѐ повеќе се насочуваат кон модерни професии или заминуваат во странство.
„Секој ден добивам најмалку пет повици за работа, но едноставно не можам да постигнам. Да имав некој помошник, ќе можев да заработам двојно“, вели Зоран, водоинсталатер од Велес со над 20-годишно искуство. „Секогаш ме прашуваат зошто не вработам некого, но вистината е дека нема кој да се обучи. Младите ја избегнуваат оваа работа“.
Кризата со кадар – хроничен проблем
Еден од клучните проблеми е недостатокот на млади кадри во техничките училишта. Во последните години, бројот на ученици во стручните училишта значително опадна, што го комплицира процесот на обука за занаетчиите.
„Кога започнав да предавам, имавме полни училници. Денес, во моето одделение има осум ученици. Младите не се заинтересирани за техничките професии, и тоа е алармантно“, вели професорка во стручно училиште во Прилеп.
Дури и оние што запишуваат занаетчиски профили често ги гледаат само како втора опција, додава таа.
Висок приход за мајсторите
И покрај недостигот на кадри, занаетите остануваат еден од најдоходовните сектори во Македонија. Добар мајстор може да заработи и до неколку илјади евра месечно, а побарувачката за нивните услуги е огромна.
„Работев во Австрија како столар, но се вратив дома затоа што овде заработувам исто толку, а сум блиску до семејството. За една изработена кујна можам да наплатам од 1.000 до 1.500 евра, што е одлична заработка“, објаснува Гоце, столар од Штип. „Проблемот е што работам сам. Тешко е да најдам млад човек кој би сакал да го научи занаетот.“
Решението лежи во образованието
Многумина сметаат дека воведувањето дуално образование – комбинација на теорија и практична работа – би можело да ги привлече младите кон овие професии. Истовремено, важно е и враќањето на почитта кон занаетите, кои се често гледани како помалку престижни во споредба со другите професии.
„Занаетите се основа на секое општество. Без нив, нема да имаме функционални домови, поправени автомобили или изградени куќи. Треба да им покажеме на младите дека занаетчиството не е само работа, туку уметност“, велат експертите.
Како и да е, иднината на занаетите во Македонија зависи од тоа дали ќе успееме да го смениме начинот на кој младите гледаат на оваа професија.
Ако не се вложи во реформирање на образованието и промоција на занаетчиството, државата ризикува да остане без квалитетни мајстори, кои се неопходни за секојдневниот живот.
Извор: denar.mk
