Додека шесте најбогати земји на ЕУ им гарантираат на работниците повеќе од 1.800 евра месечно, десет земји се уште не достигнале ни 1.000 евра.
Минималните плати во повеќето земји-членки на ЕУ и земји кандидати пораснаа побрзо од инфлацијата, што резултираше со реално зголемување на куповната моќ на работниците ширум регионот. Бизнис анализата на Euronews покажува значителни разлики во животниот стандард на работниците со минимална плата во различни делови на Европа.
Според последните податоци од јануари 2025 година, во десет од 22 земји на ЕУ месечната минимална бруто плата е сè уште под 1.000 евра. Дури и кога бројките се приспособени на стандардите за куповна моќ (ППС), разликите остануваат значајни - на пример, минималната плата во Германија е повеќе од двојно повисока од онаа во Бугарија кога се гледа куповната моќ.
Податоците на Евростат покажуваат дека бруто-месечните минимални плати во ЕУ се движат од ниско ниво од 551 евро во Бугарија до највисоко ниво од 2.638 евра во Луксембург, пишува Euronews. Меѓу земјите кандидати, најниска минимална плата од 285 евра бележи Молдавија. Важно е да се напомене дека пет земји-членки на ЕУ – Данска, Италија, Австрија, Финска и Шведска – немаат национална минимална плата.
Евростат ги групира земјите во три главни категории според нивото на минималната плата во бруто:
Првата група (над 1.500 евра месечно) ја предводи Луксембург (2.638 евра), потоа Ирска (2.282 евра), Холандија (2.193 евра), Германија (2.161 евра), Белгија (2.070 евра) и Франција (1.802 евра). ). Интересно е што Германија неодамна ја престигна Белгија која не ја зголеми минималната плата. Во оваа група, само Франција останува под прагот од 2.000 евра, додека останатите земји ја зголемуваат разликата кон средната група. Шпанија, како најблиска земја следбеник, моментално има минимална плата од 1.323 евра, иако се очекува ажурирање на оваа сума.
Во втората група (помеѓу 1.000 и 1.500 евра) се Шпанија (1.323 евра), Словенија (1.254 евра), Полска (1.091 евра), Литванија (1.038 евра), Португалија (1.015 евра) и Кипар (1.000 евра). Оваа група значително се прошири од јули 2024 година, кога вклучуваше само две земји.
Третата група (под 1000 евра) е најголема и вклучува 10 земји-членки на ЕУ и сите земји кандидати. Меѓу земјите-членки на ЕУ, најдобро позиционирани се Хрватска (970 евра), Грција (968 евра), Малта (961 евро), Естонија (886 евра), Чешка (826 евра), Словачка (816 евра) и Романија (814 евра). ). Меѓу земјите-кандидати, Турција води со 708 евра, што е повеќе од две членки на ЕУ – Унгарија (707 евра) и Бугарија (551 евро).
Кога платите се споредуваат според паритетот на куповната моќ (ППП), разликите стануваат помалку драматични. Додека номинално еден работник во Луксембург заработува речиси пет пати повеќе од колегата во Бугарија, во однос на куповната моќ оваа разлика е намалена на 2,3 пати. Во споредбата со PPS, Германија (1992) го презема водството со највисока ефективна минимална плата, додека Естонија (878) е забележана најниска.
Посебно е интересно како поединечните земји се позиционираат поинаку кога се споредуваат номиналните плати и куповната моќ. Така Романија се подобрува за осум места, а Црна Гора за пет, што покажува дека нивните пониски номинални плати всушност овозможуваат подобар животен стандард отколку што изгледа на прв поглед. Слично подобрување на позицијата забележаа и Унгарија, Србија и Бугарија. Спротивно на тоа, Ирска паѓа од второто на петтото место, а Естонија паѓа речиси на дното, што укажува на високите трошоци за живот во овие земји. Хрватска останува на средината, со мало подобрување кога ќе се земе предвид куповната моќ.
Од 24 анализирани земји, само четири забележаа реален пад на минималната плата кога ќе се спореди растот на платите со инфлацијата. Најпогодена е Турција, каде што со инфлација од 44,4 отсто минималната плата се зголеми за само 30 отсто. Благ реален пад забележаа и Кипар, Албанија и Белгија. Од друга страна, Црна Гора води по реален раст со номинален пораст од 25,9 отсто и инфлација од само 2,6 отсто, што резултираше со значително зголемување на куповната моќ. Значителен реален раст забележаа и Романија, Бугарија, Хрватска и Литванија.
Новата директива на ЕУ за минимална плата, која има за цел да ја одреди минималната плата на 60 отсто од просечната бруто плата, веќе покажува влијание. Според експертите на Eurofound, Кристин Аумајр-Пинтар и Карлос Вакас-Сориано, директивата поттикна зголемување во неколку земји и се очекува да продолжи да биде клучен двигател на растот на минималната плата.
Извор: faktor.mk
