Во последните години, македонските градови се соочуваат со драстични промени.
Урбанизацијата, иако носи развој и нови можности, создава и предизвици кои значително го менуваат секојдневието на граѓаните.
Новите градби никнуваат со забрзано темпо, често без доволно простор за зеленило, паркинг или соодветна инфраструктура.
Сето тоа предизвикува загриженост кај жителите и експертите кои предупредуваат дека урбанистичкото планирање мора да се води со повеќе внимание кон животниот стандард.
Пренатрупани простори и недостаток на инфраструктура
Во Скопје, Битола и во Тетово, жителите сведочат за неконтролираниот раст на станбени згради во делови од градовите каде инфраструктурата едноставно не е подготвена да ги издржи новите жители.
Сообраќајниот хаос е секојдневие, а паркинг-просторите се сведуваат на минимум.
„Кога го купивме станот, немавме проблем со паркирање, но сега, не само што паркингот е премал, туку и улиците се постојано закрчени“, вели Јасмина Тодорова, жителка на населба Аеродром.
Ова не е изолиран случај. Урбанистичките планови често се менуваат во корист на градежните инвеститори, без да се земат предвид долгорочните последици врз животниот простор.
Губење на зелените површини
Во многу градови, зелените површини се жртва на урбанизацијата. Поранешни паркови и детски игралишта се претвораат во градилишта, додека јавните простори се намалуваат.
„Зеленилото не е луксуз, тоа е потреба! Воздухот во градовите е веќе загаден, а ние ги губиме и последните бели дробови на урбаните средини“, предупредуваат архитектите.
Експертите укажуваат дека градењето мора да биде внимателно испланирано, со строго почитување на просторните стандарди и екологичките аспекти.
Дали има решение?
Градовите кои навреме усвоиле стратегија за одржлив развој покажуваат дека балансот помеѓу урбанизацијата и квалитетот на живот е можен.
Во некои делови на Европа, локалните власти нудат стимулативни мерки за зелена архитектура, енергетски ефикасни згради и одржлив транспорт.
Во Македонија, некои општини почнаа со иницијативи за контрола на урбанистичкиот хаос.
„Работиме на нови регулациски планови кои ќе спречат неконтролирано градење. Урбанизацијата мора да биде во функција на граѓаните, не само на инвеститорите“, брифираат извори од Град Скопје.
Доколку Македонија сака да ги зачува своите градови како удобни места за живеење, потребни се строги регулации, соработка со експерти и вклучување на граѓаните во процесот на урбанистичко планирање.
Битката со неконтролираниот раст може да се добие само доколку сите засегнати страни се посветат на долгорочни решенија, а не на краткорочни профити.
Во спротивно, нашите градови може да станат бетонски лавиринти без воздух, простор и иднина.
