Граѓаните од земјите на Западен Балкан: Македонија, Босна и Херцеговина, Србија, Албанија, Црна Гора, Косово како и од други земји на кои не им треба виза за влез во ЕУ, за два месеца од сега ќе мора да ги почитуваат новите правила за влез во рамки на новиот систем за влез и излез (ЕЕС) кој го одреди Европската комисија.
Од 10 ноември годинава на границите на ЕУ ќе мора да дадат отпечатоци од четири прсти и фотографија на лицето, во рамки на новиот Систем за влез и излез (ЕЕС).Според Европската комисија, ова правило не важи за деца помлади од 12 години.
Оваа регулатива ќе се применува на сите земји од ЕУ освен Кипар и Ирска, како и на Исланд, Норвешка и Швајцарија како дел од Шенген зоната.
Државјаните кои во ЕУ влегуваат со виза ќе треба да внесат само фотографија на лицето бидејќи отпечатоците се веќе регистрирани при поднесување на визата. Ќе се собираат информации за патната исправа и други лични податоци на патниците, вклучувајќи ги и датумите на влез и излез и електронски ќе бидат регистрирани во системот.
„Доколку го надминете дозволениот период во европските земји кои користат EEС, системот ќе ве идентификува и ќе ги запише овие податоци. Во случај властите да ви одбијат влез, системот ќе ги евидентира и овие податоци“, посочуваат од Европската комисија.
Дозволата за престој во ЕУ, односно во земјите од Шенген, се води како период од 90 дена во кои било 180 дена и се брои како еден период за сите европски земји кои користат ЕЕС.
Од ЕК посочуваат дека европските земји кои користат EEС можат да одлучат дополнително да ги автоматизираат нивните процеси. Автоматизацијата значи дека граѓаните кои не се членки на ЕУ можат да имаат корист од наменската опрема – „систем за самопослужување“.
Доколку е достапен на граничниот премин, системот за самопослужување овозможува регистрација при преминување на границата, проверка дали податоците се сè уште евидентирани во EEС и дали податоците се присутни, како и нивно поставување за последователна проверка од страна на службеникот за пасошка контрола.
„По користењето на системот за самопослужување, можете да отидете на лентата за гранична контрола, каде што службеникот за пасошка контрола веќе ќе ги има добиено информациите од системот за самопослужување (вклучувајќи проверки од други бази на податоци), потврда за вашиот идентитет и преостанатото времетраење на вашиот престој. Службеникот за пасошка контрола потоа може да поставува дополнителни прашања пред да одлучи да одобри или одбие пристап до територијата за која станува збор. Автоматизираните гранични процеси, пред пристигнувањето кај службениците за пасошка контрола, ќе помогнат постепено да се намали времето на чекање. Автоматизацијата ги заменува рачните проверки кои одземаат многу време“, според Европската комисија.
За да ги користи услугите на системот за самопослужување на границите, патникот мора да има биометриски пасош кој содржи чип со неговите биометриски податоци собрани од имателот во моментот на поднесување на барањето за пасош.
„Доколку немате биометриски пасош, нема да можете да ги користите системите за самопослужување“, предупредуваат од Европската комисија.
Меѓутоа, на луѓето кои немаат биометриски пасош нема автоматски да им биде одбиен влез во ЕУ, односно во Шенген зоната.
Овој нов систем е дизајниран да ги автоматизира граничните контроли, да го подобри собирањето податоци и да ја зајакне безбедноста на надворешните граници на Шенген зоната.
Европската комисија потврди дека системот за влез-излез (ЕЕС) ќе стартува на 10-ти ноември, со можно одложување до 17-ти ноември доколку е потребно.
И покрај извештаите дека земјите како Франција, Германија и Холандија можеби не се целосно подготвени, Комисијата тесно соработува со земјите-членки за да помогне да се осигура дека тие се подготвени.
Воведувањето на системот за влез-излез (ЕЕС) се очекува да биде предизвик за помалите аеродроми во ЕУ. Се очекува поголемите аеродроми, со повеќе инфраструктура и ресурси, да се соочат со помалку проблеми при прилагодување на новите барања.
Воведувањето на собирање биометриски податоци и построги контроли за влез ја зголеми загриженоста во туристичката индустрија.
Франциско Калхеирос, претседател на Португалската туристичка конфедерација, тој истакна дека долгите редови и обемните проверки можат да ги обесхрабрат патниците, особено ако нивното прво искуство е незгодно.
Калхеирос исто така спомна дека и без биометриски проверки, времето на чекање на аеродромот често надминува еден час, што остава лош впечаток кај туристите.
За краткорочните посетители, како што се туристите и деловните патници, воведувањето на EES најверојатно ќе доведе до подолго време на чекање на граничните контроли, барем на почетокот. Ова може да ги направи патниците помалку подготвени да ги посетуваат земјите на ЕУ, особено на помалите аеродроми со ограничени ресурси.
Здружението на независни тур-оператори (Aito) предупреди дека првичното пуштање во употреба може да вклучи конфузија, долги редови и вознемиреност за патниците.
Претстојниот Европски систем за информации и овластување за патување (ETIAS) ќе работи заедно со EES, додавајќи уште еден слој на претходна проверка за патниците од земји ослободени од виза.
