Сцени од детска градинка во Данска станаа вирални со неверојатна брзина на социјалните мрежи, носејќи насмевки на лицата на сите. Малечките буквално се валкаа во кал и одлично се забавуваа! Можеше да се слушне само нивната весела смеа, додека неуморно стануваа и повторно скокаа во баричките.
Во Данска, децата редовно се охрабруваат да се извалкаат – и тоа со добра причина! Играњето во кал не е само забавно, туку и многу корисно.
„Играта со кал ја поттикнува креативноста, ги зајакнува сензорните способности и дури придонесува за посилен имунолошки систем. Кога на децата ќе им дозволиме да ја истражуваат земјата и да си ги извалкаат рацете (и нозете), тие стануваат посилни, поотпорни и поповрзани со светот околу нив“, објаснува Џесика Александер, советничка за родителство.
Дека нордискиот начин на воспитување дава одлични резултати, потврдува и Хелен Расел, писателка која живее во Јутланд. Таа се преселила од Лондон во Данска и родила три деца. За „The Guardian“ напишала текст во кој објаснува кои важни лекции ги научила од начинот на воспитување на децата во Данска:
„Се преселив од Лондон во Данска, безгрижна и без деца, но иако планирав да останам само една година, сè уште сум тука по десет години и со три деца. А нордиските деца прават работи поинаку.
Тие поинаку јадат, поинаку учат, се играат, се облекуваат, па дури и спијат поинаку – бебињата ги оставаат да спијат надвор во колички на температури под нулата. Пеат, се борат, се качуваат, паѓаат и повторно стануваат. Секој ден поминуваат часови во природа – и покрај тоа што времето е ужасно. Нордиските луѓе ретко изгледаат како весели – преферираат ‘планирана забава’, без спонтаност. Но, сепак… нордиските земји редовно се на врвот на листите на УНИЦЕФ за среќа, образование и еднаквост, со највисоки стапки на благосостојба во светот.
Некои аспекти од нивното родителство може да се применат каде и да се наоѓате, додека други можат да послужат како инспирација. Затоа, еве неколку работи што ги научив за нордиското воспитување:**
1. Играта е на прво место
Во нордиските земји, играта е исклучително важна. Професорката Елен Беате Хансен Сандсетер од Норвешкиот универзитет Queen Maud вели:
„Истражувањата што ги следеле децата од раѓање покажуваат дека оние кои се качуваат на дрвја, паѓаат и скршат нога, не се плашат од височини – додека оние кои никогаш не се качиле, имаат страв.“
Борбата е исто така важен дел од детскиот развој бидејќи учи на соработка, доверба и расудување. „Понекогаш мора да им дозволите на децата да се тепаат“, ми рече една данска мајка. Краткорочно е страшно, но долгорочно е корисно (или барем така ми рекоа).
2. Учете ги децата како да размислуваат
Скандинавските деца не почнуваат со училиште пред шестгодишна возраст (седум во Финска). До 11 години немаат тестови, домашни задачи или оценки.
„Ги учиме да размислуваат – не само да полагаат испити“, вели наставничката Луиз Лингард.
Децата се учат да се изразуваат – јавниот говор е дел од наставата уште од шестгодишна возраст, додека читањето доаѓа подоцна, околу осмата година. До 15 години, нордиските земји се рангирани над просекот на ОЕЦД, пред Велика Британија и САД.
Истражувањата покажуваат дека прераниот притисок за учење на читање создава стрес – децата што подоцна учат читање лесно ги стигнуваат и дури ги надминуваат раните читачи.
3. Не постои лошо време – само лоша облека
Сите нордиски нации имаат варијација на оваа мантра.
Истражувањата покажуваат дека престојот на отворено ја подобрува соработката, го намалува стресот, ја зголемува концентрацијата и ги изедначува разликите меѓу учениците со понизок и повисок успех. Клучно е да научите како да се облекувате. „Кога е студено, луѓето често се облекуваат како во потопли денови, а потоа се прашуваат зошто им е студено“, вели социјалната психологинка Кари Лејбовиц. Развијте позитивен став за зимата носејќи соодветна облека – нема лошо време, има само несоодветна облека.
4. Заеднички оброци се закон
Во нордиското општество, седењето и јадењето како семејство е многу ценето. Дури и директорите на компании во 16 часот велат:
„Морам да одам по децата.“ Потоа одат дома и вечераат со семејството. Данските домови се организирани околу трпезариската маса, каде што семејните оброци се приоритет. Без разлика каде живеете, постојат реални придобивки од барем еден заеднички оброк неделно – важно е со кого јадете, а не што јадете.
5. Нема пофалба ако не е заслужена
Многумина веруваат дека постојаното пофалување ја зголемува самодовербата, но Данците не мислат така. Тие веруваат дека претераното пофалување води до пренадуен его. „Кога децата велат ‘погледни го ова’, тие бараат внимание, а не пофалба“, вели семејната терапевтка Софи Мунстер.
Наместо „браво“, тие прашуваат:
- „Како го направи тоа?“
- „Раскажи ми повеќе.“
Извор: stil.kurir.rs
