Македонија, со својата плодна почва и поволна клима, има огромен, но недоволно искористен потенцијал за развој на земјоделството.
Оваа гранка, која традиционално е основа за живот на голем дел од населението, би можела да стане клучен двигател на економскиот развој и стабилизатор на буџетот.
Меѓутоа, за тоа да се оствари, неопходна е темелна модернизација, стратешки инвестиции и зголемување на извозот.
Можности за напредок
Познавачите на проблематиката сметаат дека земјоделието може да игра значајна улога во економската стабилност на државата.
„Ако се вложат доволно средства во механизација, обука на земјоделците и воведување иновации, продуктивноста ќе се зголеми неколкукратно. Со тоа, Македонија ќе може да произведува повеќе, но и да извезува повеќе“, велат познавачите.
Експертте потенцираат дека најголемиот потенцијал лежи во органското производство, кое е сè побарано на европскиот пазар.
„Нашите услови за органско земјоделство се одлични. Доколку државата го поттикне ова производство преку субвенции и инфраструктурна поддршка, ќе имаме уникатен производ за извоз“, велат тие.
Предизвици и пречки
И покрај големите можности, македонското земјоделство се соочува со низа проблеми.
Недостатокот на модерна механизација, слабиот пристап до финансии и намалената заинтересираност кај младите за работа во оваа сфера се само дел од нив.
„Младите го напуштаат селото затоа што не гледаат иднина во земјоделието. Потребна е кампања која ќе ги мотивира, но и финансиски програми кои ќе им дадат шанса за почеток“, вели Ивана Георгиевска, млада земјоделка од Берово.
Таа додава дека многу млади би се вратиле на селото доколку имаат сигурност дека нивниот труд ќе биде ценет и соодветно платен.
Голем проблем е и недоволното искористување на фондовите на Европската Унија.
Македонија, како кандидат за членство, има пристап до значајни финансиски програми, но процесот на аплицирање е комплициран.
Потенцијал за извоз
Сепак, постојат светли примери кои покажуваат дека извозот на земјоделски производи може да биде профитабилен.
Компании веќе извезуваат македонски пиперки и домати во Германија, Франција и Холандија.
„Квалитетот на нашите производи е на многу високо ниво. Странците ја препознаваат вредноста на свежите македонски плодови, но потребна е поголема поддршка од државата за логистика и маркетинг“, коментираат експертите.
Државата, додаваат тие, мора да вложи во модернизирање на земјоделските техники и технологии.
„Воведувањето на дигитални системи за мониторинг, дронови за анализа на почвата и автоматизирани наводнувачки системи би можело значително да ја зголеми продуктивноста. Овие технологии секако ќе бараат иницијални инвестиции, но на долг рок ќе донесат огромни заштеди и профити“, сметаат економистите.
Во секој случај, македонското земјоделство има потенцијал да стане една од главните економски гранки во државата.
Со соодветна стратегија, инвестиции и поттикнување на младите, оваа гранка може не само да го зајакне буџетот, туку и да донесе просперитет на селата.
Земјоделството, како двигател на економијата, би можело да го трансформира македонскиот пазар во регионален лидер за органски и квалитетни производи.
