Граѓаните на Србија во просек очекуваат плата од 860 евра, за разлика од претходните години кога очекуваа 760 евра, покажува истражувањето на Инфостуд. Според податоците што ги собраа на Регионалниот саем за вработување, годинава платата е најважниот фактор за избор на работодавач, иако претходно меѓучовечките односи беа на прво место.
Нивната цел беше да ја утврдат состојбата на пазарот на труд во Србија, но и во целиот регион.
Во истражувањето се приклучија и партнерските портали за вработување од регионот MojPosao.net од Хрватска, MojPosao.ba од Босна и Херцеговина, Deloglasnik.si од Словенија и Vrabutovanje.com.mk од Северна Македонија.
Истражувањето е спроведено преку испитување на ставови со фокус на 3 демографски групи на испитаници: вработени, невработени и оние кои сé уште се во процес на образование.
Во истражувањето учествувале повеќе од 5.700 испитаници, од кои речиси 2.300 испитаници биле од Србија. Кај испитаниците од нашата земја 54% биле вработени, 42% се невработени и 4% се во образование.
Висината на платата е најважниот фактор при изборот на работодавач, покажуваат истражувањата
Иако претходните години најважен фактор за избор на работодавач беа меѓучовечките односи, годинава инфлацијата очигледно си го направи своето, а платата, покажа истражувањето, станала најважен фактор при изборот на работа (65 отсто од испитаниците).
Добрите меѓучовечки односи сé уште ни се важни и се на второ место (63%). Можноста за учење и напредување ја задржа високата трета позиција (34%), но исто така забележливо е дека му придаваме зголемено значење на работното време (32%).
Интересно е што нивото на заработка беше на прво место во речиси сите земји од регионот освен Словенија, каде добрите меѓучовечки односи сé уште се на прво место.
Знаења и вештини на работното место
На прашањето што мислат дека е најважно за вработување, мнозинството од нашите испитаници сметаат дека тоа се знаењето и вештините, како и мотивацијата и желбата за вработување. Работното искуство е на трето место, додека формалното образование како фактор е на последно место (помалку од 3% од испитаниците).
Слична е состојбата и во регионот каде заедно со испитаниците од нашата земја, испитаниците од БиХ и Хрватска ги истакнуваат знаењата и вештините, додека Македонците и Словенците повеќе им придаваат значење на мотивацијата и желбата за вработување.
Очекувањата на вработените растат
Кога станува збор за очекуваната заработка, испитаниците од Србија во просек очекуваат 860 евра, што е за 13 отсто повеќе од претходната година кога очекувањата беа 760 евра.
Следејќи го стандардот во другите земји, најголеми очекувања имаат испитаниците во Словенија, над 1.640 евра во просек, а потоа следат Хрватите со 1.200 евра. Од друга страна, најмали очекувања има кај испитаниците во Северна Македонија од 770 евра, а интересно е што истражувањето покажа дека испитаниците од Босна и Херцеговина имаат дури 20% поголеми очекувања од минатата година, а просечната посакувана плата сега е 940 евра.
Во последната година и половина 38 отсто од испитаниците од Србија смениле работа, а во наредната година дури 65 отсто се подготвени на овој чекор.
Стравот од губење на работата е најголем во Србија, покажуваат истражувањата.
Иако намалување на процентот на страв од губење на работното место може да се забележи во сите земји од регионот, тој во најголема мера е присутен во Србија, каде секој трет испитаник стравува дека би можел да остане без работа. Македонците се најмалку загрижени со само 19%, покажува истражувањето.
Со оглед на турбулентните години зад нас, во склад со економската состојба, се менува и пазарот на трудот. И ако досега имавме зголемена побарувачка за работници, испитаниците очекуваат дека овој раст веројатно ќе се забави. Две третини веруваат дека некои работни места ќе се бараат повеќе, а други значително помалку. Само 13 отсто сметаат дека нема да има промени, додека 9 отсто од нив сметаат дека растот ќе продолжи.
Пред две години пандемијата наметна и овозможи да се работи од дома, па минатата година бевме сведоци дека овој вид на работа беше присутен во голема мера кај поголемиот дел од вработените чии работни места тоа го дозволуваа. Сега кога повеќето активности се вратија во нормала, работниците се повеќе се враќаат на своите работни места. Во моментов, две третини од испитаниците од нашата земја работат целосно од канцеларија, бидејќи работата не им дозволува да работат од дома, секој петти испитаник работи од канцеларија и покрај тоа што нивната работа им овозможува да работат од дома. Само 6% од испитаниците работат целосно од дома, а 10% според хибриден модел.
Лоша репутација на домашните приватни компании
Како и претходните години, при изборот на компанија според видот на сопственост, испитаниците од Србија претпочитаат да изберат приватна компанија во странска сопственост (34%), а во најмала мерка приватна компанија во домашна сопственост (14%). Една четвртина од испитаниците во нашата земја би сакале да работат во државна компанија, додека еден од пет испитаници би започнал приватен бизнис.
Сличен тренд е присутен во сите земји од регионот, освен во Словенија, каде што најголем број од испитаниците се уште избираат да работат во домашни приватни компании.
Иако сме сведоци дека е се потешко да се најдат работници, кандидатите се уште не добиваат одговор од работодавачите на нивните апликации за работа. 42% од кандидатите велат дека ретко добиваат повратни информации, додека секој трет посочува дека речиси никогаш не добива никаков одговор. Само 12% од испитаниците велат дека добиваат одговор често или секогаш, што е намалување во однос на минатата година кога овој процент изнесуваше 18%.
Степенот до кој тоа е лошо за угледот на компанијата покажува и фактот што испитаниците ќе избегнат повторно да се пријават на оглас во компанија каде што не добиле повратни информации (53%) и ќе коментираат негативно за компанијата на пријателите и семејство (17%). Од друга страна, речиси 40% велат дека неодговарањето на барање за работа не влијае на нивното мислење за компанијата.
Преку пракса до прва работа
Од испитаниците кои сé уште студираат, најголем број од Србија (35%) сметаат дека ќе најдат нова работа во рок од 3 месеци по завршувањето на образованието, додека 5% од нив веќе чекаат работа или веќе работат. Секој четврти верува дека барањето работа ќе трае од 3 до 6 месеци.
За да стекнат одредено работно искуство пред вистинско вработување, младите се подготвени да одат на пракса (69%) или да работат со скратено работно време (56%), додека секој трет испитаник е исто така подготвен да волонтира.
Охрабрувачки е фактот дека дури 37% од младите знаат точно што сакаат да прават. Значително помал број од нив (8%) немаат јасна претстава за тоа што сакаат да прават по завршувањето на факултетот, додека 56% од испитаниците не се сосема сигурни во која насока сакаат да одат, но имаат одредена визија за тоа што сакаат да прават.