Слични забрани воведоа и Австралија, Франција, Велика Британија, Италија, Кина и поединечни американски држави, сите со истата цел: подобрување на вниманието и резултатите на наставата. Кога новозеландската забрана стапи во сила во април 2024 година, премиерот Кристофер Лаксон порача дека „е време да се отстранат дистракциите за децата да можат да учат и напредуваат“, пренесува „Independent“.
Но досегашните истражувања укажуваат дека работите не се толку едноставни. На пример, студија во Обединетото Кралство на повеќе од 1200 ученици не пронајде значајни разлики ниту во успехот ниту во благосостојбата помеѓу училиштата со строга забрана и оние со поблаги правила.
За да добијат увид во реалната примена и ефектите од забраната, истражувачите од Универзитетот Кентербери разговарале со 77 млади на возраст од 12 до 18 години од 25 училишта низ државата. Одговорите биле разновидни: дел ја поддржуваат забраната, дел се скептични, а некои се целосно рамнодушни.
Многу ученици признаваат дека забраната навистина им помага полесно да се концентрираат и дека кратката пауза од екран понекогаш им годи. „Инаку би биле на телефон цел ден. Тоа не е здраво за нас“, изјави една ученичка.
Други, пак, тврдат дека забраната донела нови проблеми. Најчесто споменуваат стрес и анксиозност поради неможноста да контактираат со родителите, нејасни и недоследни правила, како и впечаток за двојни стандарди – кога наставниците ги користат телефоните, а учениците не смеат. Такви правила кај многумина поттикнуваат спротивен ефект. „Сите го користат тајно, и онака“, призна еден ученик.
Учениците никој не ги прашал
Многу ученици велат дека замеруваат што никој не го побарал нивното мислење пред да се донесе забраната. Според истражувањето, имале впечаток дека возрасните воведуваат правила без консултации, очекувајќи дека проблемот „едноставно ќе се реши со забрана“.
Збунетоста дополнително се зголемува затоа што на наставата и понатаму редовно се користат лаптопи и друга технологија. Според поновите податоци, повеќе од 80 проценти ученици на Нов Зеланд сметаат дека технологијата генерално ги одвлекува – што не се однесува само на мобилните телефони.
Некои веќе пронашле креативни начини да ги заобиколат правилата. Во едно училиште учениците почнале да користат walkie-talkie уреди наместо мобилни телефони за да останат во контакт, што покажува дека забраните не го менуваат секогаш однесувањето на посакуван начин – туку само потврдуваат дека младите добро ја познаваат технологијата и умешно ѝ се прилагодуваат.
Што предлагаат учениците
Учесниците во истражувањето наведоа неколку практични предлози за подобрување. Најчести беа:
– дозволување користење на мобилен телефон за време на одмор и ручек,
– јасни и доследни правила за сите – вклучително и за наставниците,
– развој на дигитални вештини и учење здрави навики за употреба на технологија.
Таквиот пристап го поддржува и истражувањето на „Digital Wellness Lab“, кое нагласува дека важно е да се учат вештини, а не само да се поставуваат ограничувања. Но поддршка им е потребна и на возрасните; наставниците и родителите мора да добијат алатки и обука за да можат да ги водат младите низ дигиталниот свет.
Забраната на мобилни телефони не го решава еден од клучните проблеми: како да им се помогне на младите технологијата да ја користат безбедно, одговорно и свесно. Ако училиштата сакаат долгорочно да ги поддржат учениците, ќе мора да излезат од рамката на унифицирани правила и да воведат поинклузивен пристап, пишува „Independent“.
Истражувањето покажува дека младите не се пасивни корисници на технологија, туку активно бараат решенија и се прилагодуваат на правилата; сакаат да учествуваат во разговорот и во креирањето на насоките што го обликуваат нивниот секојдневен живот. Тоа, пренесува „Independent“, значи да се заменат строгите, наметнати забрани со вистински дијалог меѓу учениците и возрасните и градење правични, практични и одржливи дигитални политики.
Да потсетиме, Австралија во средата на полноќ по локално време стана првата земја во светот што забрани користење на социјални мрежи за деца помлади од 16 години. На тие возрасти им е блокиран пристапот до платформи како „TikTok“, „YouTube“ на „Alphabet“ и „Instagram“ и „Facebook“ на „Meta“.